معرفی شهر درگز

اگر به دنبال مقصدی باستانی در شمال شرق ایران هستید که طبیعت بکر و فرهنگ غنی را در هم آمیخته باشد درگز انتخاب جذابی است. این شهر مرزی در استان خراسان رضوی با پیشینه ای کهن و موقعیتی استراتژیک داستان های ناگفته بسیاری دارد. درگز گنجینه ای از جاذبه های تاریخی طبیعی و مذهبی است که هر بازدیدکننده ای را شگفت زده می کند. آشنایی با این شهر به شما کمک می کند تا سفری برنامه ریزی شده و خاطره انگیز به این منطقه داشته باشید و از تمام زیبایی ها و ظرفیت های آن بهره مند شوید.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان درگز در شمال استان خراسان رضوی واقع شده و موقعیتی مرزی دارد. این شهرستان از شمال با جمهوری ترکمنستان از شرق و جنوب شرقی با شهرستان مشهد از جنوب با شهرستان چناران و از غرب با شهرستان قوچان هم مرز است. درگز در فاصله حدود ۲۶۵ کیلومتری مشهد و ۱۲۳ کیلومتری قوچان قرار دارد. ارتفاع مرکز شهرستان از سطح دریا حدود ۴۸۰ متر است که نشان دهنده موقعیت نسبتاً پایین آن در دشت درگز است.

وسعت شهرستان درگز تقریباً ۴۱۹۴ کیلومتر مربع است. این منطقه عمدتاً کوهستانی بوده و دشت حاصلخیز درگز در میان رشته کوه های هزارمسجد قرار گرفته است. از کوه های مهم این شهرستان می توان به الله اکبر (بخشی از هزارمسجد) چوریک مانیس و خرپشتی داغ اشاره کرد. رودخانه های دائمی مانند درونگر و زنگلانلو و همچنین رودخانه های فصلی در این منطقه جریان دارند که رودخانه درونگر نقش مهمی در زندگی مردم محلی ایفا می کند.

تاریخچه

درگز از کهن ترین مناطق خراسان با پیشینه ای طولانی است. این ناحیه در طول تاریخ با نام های گوناگونی شناخته شده که از جمله آن ها می توان به داراگرد نسیایا آپاوارتاکن باورد ابیورد اتک نسایا نسا درون خاوران و دریجز اشاره کرد. ابیورد به ویژه در دوران اشکانیان و ساسانیان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و گفته می شود داراگرد اولین پایتخت اشکانیان در دامنه های کوه های درگز قرار داشته است.

پس از ورود اسلام ابیورد به یکی از پایگاه های مهم مسلمانان تبدیل شد. این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در مسیر هجوم اقوام مختلف از آسیای مرکزی همواره دستخوش کشمکش ها و درگیری ها بوده است. هجوم مغولان و تیمور به این منطقه آسیب های جدی وارد کرد و ابیورد رونق گذشته خود را از دست داد. متأسفانه بخش های آباد و تاریخی این ناحیه بر اساس قرارداد آخال در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی از ایران جدا و به ترکمنستان واگذار شد. شهر درگز کنونی که پیشتر محمدآباد نام داشت در دوران قاجار و به سبک شهر عشق آباد پی ریزی و بنا گردید و در سال ۱۳۲۷ شمسی به شهرستان مستقل تبدیل شد.

جاهای دیدنی درگز

شهرستان درگز با توجه به پیشینه تاریخی و موقعیت جغرافیایی خاص خود دارای جاذبه های گردشگری متنوعی است که شامل آثار باستانی مناطق طبیعی بکر و اماکن مذهبی می شود. این تنوع درگز را به مقصدی جذاب برای علاقه مندان به تاریخ طبیعت گردی و گردشگری مذهبی تبدیل کرده است.

جاذبه های تاریخی

درگز دارای آثار تاریخی متعددی است که گواه قدمت و اهمیت این منطقه در طول تاریخ هستند. محوطه باستانی بندیان یکی از مهم ترین این آثار است که بقایای یک آتشکده و نقوش برجسته ساسانی را در خود جای داده و اطلاعات ارزشمندی از آن دوران ارائه می دهد. پلکان نادری نیز از دیگر آثار تاریخی مهم در منطقه است که به دوران افشاریه بازمی گردد. آرامگاه علامه شهرستانی فقیه و متکلم برجسته نیز در این شهرستان قرار دارد. متأسفانه آرامگاه صید علی خان درگزی از مشاهیر محلی نیز در گذشته تخریب شده است.

جاذبه های طبیعی

طبیعت درگز با وجود کوهستان ها رودخانه ها و دره های سرسبز بسیار دیدنی است. تفرجگاه دهانه زو در کنار رودخانه درونگر دره چریک تفرجگاه آب گرم درگز و تفرجگاه چهلمیر از جمله مناطق طبیعی محبوب برای بازدیدکنندگان هستند. شیلگان دره تفرجگاه چرلاق دره پلگرد و جنگل پسته پلگرد نیز فرصت های مناسبی برای طبیعت گردی و لذت بردن از چشم اندازهای طبیعی فراهم می کنند. این مناطق به ویژه در فصول بهار و تابستان با پوشش گیاهی متنوع و هوای دلپذیر بسیار مورد توجه قرار می گیرند.

اماکن مذهبی

درگز علاوه بر جاذبه های تاریخی و طبیعی اماکن مذهبی نیز دارد که مورد احترام اهالی و زائران هستند. امامزاده سید یوسف یکی از مهم ترین این اماکن است. زیارتگاه علی بلاغ زیارتگاه شاهزاده احمد (باباغازان) زیارتگاه سید قاضی سلطان امامزاده محمد دیباج و بقعه ابوالمعجن از دیگر اماکن مذهبی در این شهرستان محسوب می شوند. قدمگاه درگز و تفرجگاه امام قنبر نیز از مکان هایی هستند که جنبه مذهبی و تفریحی را در هم آمیخته اند و مورد بازدید قرار می گیرند.

پارک ملی تندوره

پارک ملی تندوره یکی از ارزشمندترین مناطق طبیعی ایران است که در شمال شهرستان درگز واقع شده است. این پارک به دلیل تنوع زیستی بالا به ویژه جمعیت پلنگ ایرانی شهرت جهانی دارد. چشم اندازهای کوهستانی دره های عمیق و پوشش گیاهی متنوع تندوره را به زیستگاهی ایده آل برای حیات وحش تبدیل کرده است. بازدید از این پارک نیازمند مجوز و رعایت اصول محیط زیست است اما مشاهده طبیعت بکر آن تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود.

آتشکده بندیان

محوطه باستانی بندیان در نزدیکی شهر درگز شامل بقایای یک مجموعه آیینی مربوط به دوران ساسانی است. مهم ترین بخش این محوطه تالاری با نقوش گچ بری بسیار ارزشمند است که صحنه هایی از مراسم مذهبی زرتشتی پیروزی شاه ساسانی بر هپتالیان و نمادهای مرتبط با آیین مهر را به تصویر کشیده است. این آتشکده و نقوش آن اطلاعات بی نظیری درباره هنر دین و تاریخ دوره ساسانی در شرق ایران ارائه می دهند و از مهم ترین کشفیات باستان شناسی سال های اخیر محسوب می شوند.

صنایع دستی درگز

صنایع دستی درگز ریشه در فرهنگ و سنت های مردم این منطقه دارد و بخشی از هویت هنری آن ها محسوب می شود. این صنایع اغلب با استفاده از مواد اولیه بومی و به دست هنرمندان محلی تولید می شوند و می توانند سوغاتی ارزشمند برای گردشگران باشند.

پوستین دوزی

پوستین دوزی یکی از صنایع دستی قدیمی و معروف درگز است که سابقه طولانی در این منطقه دارد. در گذشته پوستین های تولید شده در درگز به دلیل کیفیت بالا در خراسان و حتی ایران شهرت داشتند. مردان محلی در زمستان از پوستین یا قباهایی به نام چوخا که از پشم گوسفند و موی بز بافته می شد استفاده می کردند. اگرچه رونق پوستین دوزی نسبت به گذشته کاهش یافته اما هنوز کارگاه های معدودی به این هنر مشغول هستند و محصولات با کیفیتی تولید می کنند.

قالی بافی

قالی بافی نیز از دیگر صنایع دستی رایج در شهرستان درگز به ویژه در مناطق روستایی است. این هنر که اغلب به صورت سنتی توسط زنان و دختران انجام می شود منبع درآمدی برای بسیاری از خانواده هاست. قالی ها و قالیچه های بافته شده در این منطقه معمولاً دارای طرح ها و نقوش محلی هستند که زیبایی و اصالت خاصی دارند. این هنر نه تنها یک فعالیت اقتصادی بلکه بخشی از فرهنگ و هویت مردم درگز محسوب می شود.

سوغات درگز

سفر به درگز بدون خرید سوغاتی از محصولات محلی آن کامل نخواهد بود. برنج درونگر یکی از معروف ترین سوغات این شهرستان است که به دلیل کیفیت و طعم خوب شهرت دارد. کشمش و گردوی درگز نیز از محصولات باغی مرغوبی هستند که مورد توجه گردشگران قرار می گیرند. علاوه بر این ها جارو انواع سیب (مانند سیب لبنانی و عباسی) و گلابی نیز از دیگر رهاوردهای درگز محسوب می شوند که می توانید به عنوان یادگاری از سفر خود تهیه کنید.

فرهنگ مردم درگز

مردم شهرستان درگز ترکیبی از اقوام مختلف از جمله ترک های خراسان و کردهای کرمانج هستند که هر یک آداب و رسوم و زبان خاص خود را دارند. زبان رایج در مرکز شهرستان و بسیاری از مناطق اطراف ترکی درگزی با لهجه ای خاص است در حالی که کردهای کرمانج به زبان کردی کرمانجی صحبت می کنند. این تنوع قومی و زبانی فرهنگ مردم درگز را غنی و پویا ساخته است. مهمان نوازی و سادگی از ویژگی های بارز مردم این منطقه است.

غذاهای محلی درگز

آشپزی محلی درگز تحت تاثیر فرهنگ و مواد اولیه در دسترس در منطقه شکل گرفته است. غذاهای رایج در این شهرستان شباهت هایی با غذاهای محلی استان خراسان دارند. استفاده از غلات حبوبات لبنیات و محصولات باغی و دامی محلی در تهیه غذاها متداول است. انواع آش ها آبگوشت و غذاهای سنتی که با توجه به فصل و محصولات کشاورزی تهیه می شوند بخشی از سفره مردم درگز را تشکیل می دهند. تجربه طعم غذاهای محلی می تواند بخش لذت بخشی از سفر به این منطقه باشد.

آب و هوای درگز

شهرستان درگز دارای اقلیم متنوعی است. مناطق کوهستانی آن به ویژه در ارتفاعات آب و هوای سرد کوهستانی دارند. در مقابل دشت درگز و نواحی پست تر از آب و هوای گرم و نیمه مرطوب برخوردار هستند. مرکز شهرستان درگز آب و هوایی گرم و نیمه مرطوب دارد. حداکثر دمای هوا در تابستان ممکن است به حدود ۳۸ درجه سانتی گراد بالای صفر برسد در حالی که کمترین دمای هوا در زمستان تا حدود ۲ درجه سانتی گراد زیر صفر نیز کاهش می یابد. میزان بارندگی سالانه در این منطقه حدود ۳۵۰ میلی متر گزارش شده است.

بهترین زمان سفر به درگز

با توجه به تنوع آب و هوایی درگز بهترین زمان سفر به این شهرستان بستگی به هدف شما از سفر دارد. اگر علاقه مند به طبیعت گردی و لذت بردن از هوای دلپذیر هستید فصول بهار و پاییز بهترین زمان ها محسوب می شوند. در بهار طبیعت منطقه سرسبز و زیبا شده و هوا معتدل است. پاییز نیز با رنگارنگ شدن برگ درختان و هوای خنک برای سفر مناسب است. تابستان در مناطق پست گرم است اما ارتفاعات دارای هوای خنک تری هستند. زمستان ها نیز سرد و کوهستانی است و برای علاقه مندان به تفریحات زمستانی در صورت وجود امکانات می تواند جذاب باشد.

مسیرهای دسترسی به درگز

برای دسترسی به شهر درگز می توانید از مسیرهای زمینی استفاده کنید. این شهر از طریق جاده به شهرهای اطراف و مرکز استان متصل است. فاصله درگز تا مشهد مرکز استان خراسان رضوی حدود ۲۶۵ کیلومتر است و این مسیر اصلی ترین راه دسترسی به درگز از طریق مرکز استان است. همچنین درگز در فاصله حدود ۱۲۳ کیلومتری شهر قوچان قرار دارد و جاده ای نیز این دو شهر را به هم متصل می کند. فاصله درگز تا تهران نیز حدود ۹۴۳ کیلومتر است که از طریق جاده های اصلی کشور قابل دسترسی است.

اقامت در درگز

برای اقامت در شهرستان درگز گزینه هایی برای مسافران وجود دارد. در شهر درگز و برخی مناطق اطراف ممکن است اقامتگاه هایی شامل مهمان پذیرها هتل های کوچک یا اقامتگاه های بوم گردی وجود داشته باشد. این اقامتگاه ها امکانات اولیه را برای استراحت مسافران فراهم می کنند. همچنین در صورت تمایل به اقامت در طبیعت می توانید با رعایت اصول محیط زیست و کسب مجوزهای لازم در مناطق مجاز کمپ بزنید. توصیه می شود پیش از سفر از وضعیت و امکانات اقامتگاه های موجود اطلاع حاصل کنید.

مراکز خرید درگز

مراکز خرید در شهرستان درگز عمدتاً شامل بازارهای محلی و فروشگاه های کوچک در سطح شهر هستند. در این مراکز می توانید نیازهای روزمره خود را تأمین کرده و همچنین به دنبال خرید سوغات محلی درگز باشید. محصولاتی مانند برنج درونگر خشکبار (کشمش و گردو) صنایع دستی مانند پوستین و قالیچه و محصولات کشاورزی فصلی در این بازارها عرضه می شوند. قدم زدن در بازارهای محلی فرصتی برای آشنایی بیشتر با فرهنگ و زندگی مردم منطقه نیز هست.

درگز کجاست؟

درگز یکی از شهرهای استان خراسان رضوی در شمال شرق ایران است که در نزدیکی مرز ترکمنستان قرار دارد و مرکز شهرستان درگز محسوب می شود.

قدمت تاریخی درگز چقدر است؟

ناحیه درگز دارای قدمت تاریخی بسیار طولانی است و پیشینه آن به دوران پیش از اسلام و حتی هزاره های قبل بازمی گردد. محوطه باستانی موچتذاذ پارسا در این منطقه به حدود هفت هزار سال پیش می رسد.

جاهای دیدنی معروف درگز کجاست؟

از جاهای دیدنی معروف درگز می توان به پارک ملی تندوره محوطه باستانی بندیان پلکان نادری تفرجگاه دهانه زو و آرامگاه علامه شهرستانی اشاره کرد.

بهترین زمان سفر به درگز کی است؟

بهترین زمان سفر به درگز برای لذت بردن از طبیعت و هوای دلپذیر فصول بهار و پاییز هستند.

سوغات درگز چیست؟

از مهم ترین سوغات درگز می توان به برنج درونگر کشمش گردو جارو و انواع سیب و گلابی اشاره کرد.

غذاهای محلی درگز کدام اند؟

غذاهای محلی درگز شامل انواع آش ها آبگوشت و خوراک های سنتی است که با استفاده از محصولات کشاورزی و دامی منطقه تهیه می شوند و شباهت هایی با غذاهای خراسانی دارند.

بهترین راه دسترسی به درگز کدام است؟

بهترین راه دسترسی به درگز از طریق جاده است. مسیر اصلی از مشهد به درگز حدود ۲۶۵ کیلومتر فاصله دارد.

در درگز کجا اقامت کنیم؟

برای اقامت در درگز می توانید از مهمان پذیرها هتل های کوچک یا اقامتگاه های بوم گردی موجود در شهر و مناطق اطراف استفاده کنید.