معرفی شهر استانبول

سفر به شهری که در دو قاره گسترده شده و تاریخ و فرهنگ غنی آن در هر گوشه اش پیداست می تواند تجربه ای فراموش نشدنی باشد. اما حجم بالای اطلاعات و تنوع جاذبه ها گاهی برنامه ریزی را دشوار می کند. این راهنما با ارائه اطلاعات کلیدی و دسته بندی شده در مورد استانبول به شما کمک می کند تا با آگاهی بیشتری برای سفر خود آماده شوید و جنبه های مختلف این کلان شهر بزرگ را بهتر بشناسید.

تاریخچه استانبول

اولین نشانه های سکونت در استانبول امروزی به عصر مفرغ بازمی گردد. یونانیان مگارا در سال ۶۶۷ قبل از میلاد با ساخت شهر بیزانتیوم پایه های اولیه این کلان شهر را بنا نهادند. این شهر در دوره های مختلف تحت تسلط امپراتوری هایی چون هخامنشیان و رومیان قرار گرفت و اهمیت استراتژیک آن در طول تاریخ همواره حفظ شد.

نقطه عطف تاریخ استانبول انتخاب آن به عنوان پایتخت جدید امپراتوری روم شرقی توسط کنستانتین بزرگ در سال ۳۳۰ میلادی بود. این شهر که به قسطنطنیه مشهور شد به سرعت رشد کرد و به یکی از بزرگترین و مهمترین مراکز فرهنگی و تجاری جهان تبدیل گشت. ایاصوفیه باشکوه یادگار این دوران است.

در سال ۱۴۵۳ میلادی سلطان محمد فاتح امپراتور عثمانی پس از محاصره ای ۵۳ روزه قسطنطنیه را فتح کرد. استانبول به عنوان سومین پایتخت امپراتوری عثمانی انتخاب شد و دوره ای جدید از شکوفایی را تجربه کرد. در این دوران بناهای عظیم و مساجد باشکوهی توسط معماران بزرگی چون معمار سینان در شهر ساخته شد.

با تاسیس جمهوری ترکیه در سال ۱۹۲۳ پایتخت از استانبول به آنکارا منتقل شد اما استانبول جایگاه خود را به عنوان مرکز اقتصادی تجاری و فرهنگی ترکیه حفظ کرد. نام شهر نیز در سال ۱۹۳۰ رسماً از قسطنطنیه به استانبول تغییر یافت. امروزه این شهر به مدرنیته و رشد خود ادامه داده و به یکی از پربازدیدترین مقاصد گردشگری جهان تبدیل شده است.

جغرافیا

استانبول در موقعیتی بی نظیر در کنار تنگه بسفر قرار گرفته است. این تنگه دو قاره آسیا و اروپا را از هم جدا می کند و استانبول تنها کلان شهر جهان است که در هر دو قاره واقع شده است. بخش اروپایی شهر در شبه جزیره تراکیه و بخش آسیایی آن در شبه جزیره آناتولی قرار دارد.

وسعت کلان شهر استانبول حدود ۵۳۴۳ کیلومتر مربع است. بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج بخش اروپایی را به دو قسمت تقسیم می کند و نقش مهمی در تاریخ و جغرافیای شهر داشته است. این موقعیت جغرافیایی استانبول را به شاهراهی حیاتی در مسیرهای تجاری بین المللی تبدیل کرده است.

از نظر زمین شناسی استانبول نزدیک گسل آناتولی شمالی قرار دارد که یک منطقه لرزه خیز محسوب می شود. تاریخ شهر شاهد زمین لرزه های متعددی بوده که برخی از آن ها خسارات قابل توجهی به بار آورده اند. با این حال زیرساخت های مدرن شهر برای مقابله با این ریسک ها طراحی شده اند.

آب و هوا

استانبول دارای آب و هوای مدیترانه ای و نیمه گرمسیری است که با تابستان های گرم و مرطوب و زمستان های سرد بارانی و گاهی برفی مشخص می شود. میانگین بارش سالانه حدود ۸۷۰ میلی متر است و رطوبت هوا اغلب بالا است.

در زمستان (دسامبر تا مارس) میانگین دمای روز بین ۷ تا ۹ درجه سانتی گراد متغیر است و بارش برف برای یک یا دو هفته در این فصل معمول است. سردترین ماه سال ژانویه با متوسط دمای ۵.۴ درجه سانتی گراد است.

تابستان (ژوئن تا سپتامبر) گرمترین فصل است. میانگین دمای روزها از ۲۸ درجه سانتی گراد شروع می شود و گرمترین ماه ژوئیه با متوسط دمای ۲۳.۲ درجه سانتی گراد است. هرچند تابستان ها خشک ترین فصل هستند اما بارش باران نیز رخ می دهد.

استانبول شهری نسبتاً بادخیز است و میانگین سرعت باد حدود ۱۷ کیلومتر در ساعت است. بالاترین دمای ثبت شده در استانبول ۴۰.۵ درجه سانتی گراد و پایین ترین دما منفی ۱۶.۱ درجه سانتی گراد بوده است.

جمعیت شناسی

استانبول پرجمعیت ترین شهر ترکیه و یکی از بزرگترین کلان شهرهای جهان است. جمعیت این شهر در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته و بر اساس آخرین آمار جمعیت کلان شهری آن بیش از ۱۸ میلیون نفر تخمین زده می شود. حدود دو سوم جمعیت در بخش اروپایی و یک سوم در بخش آسیایی زندگی می کنند.

استانبول در طول تاریخ شهری چندقومیتی بوده هرچند ترکیب جمعیتی آن در دوره های مختلف تغییر کرده است. اکثریت جمعیت را ترک ها تشکیل می دهند. اقلیت قابل توجهی از کردها نیز در استانبول ساکن هستند که یکی از بزرگترین گروه های قومی پس از ترک ها در این شهر محسوب می شوند.

علاوه بر این استانبول میزبان اقلیت های مذهبی و قومی دیگری از جمله یونانیان ارمنیان و یهودیان است که هرچند جمعیت آن ها نسبت به گذشته کاهش یافته اما همچنان در محله های خاصی از شهر حضور دارند و به تنوع فرهنگی استانبول می افزایند.

مذهب

اکثریت قاطع جمعیت استانبول مانند سایر نقاط ترکیه مسلمان و عمدتاً اهل سنت هستند که از مکتب فقهی حنفی پیروی می کنند. اقلیت قابل توجهی از علویان نیز در این شهر زندگی می کنند. استانبول همچنین محل زندگی اقلیت های مذهبی غیرمسلمان از جمله مسیحیان ارتدکس ارمنیان و یهودیان سفاردی است.

تنوع مذهبی در استانبول در معماری شهر منعکس شده است؛ مساجد باشکوه عثمانی در کنار کلیساها و کنیسه ها قرار گرفته اند. استانبول جایگاه تاریخی مهمی برای مسیحیت ارتدکس به عنوان مقر پاتریارک نشین قسطنطنیه دارد.

مساجد تاریخی استانبول به ویژه مساجد سلطنتی دوره عثمانی نه تنها عبادتگاه هستند بلکه مجموعه هایی شامل مدرسه حمام کاروان سرا و بیمارستان بوده اند. مسجد ایاصوفیه که ابتدا کلیسا بوده و سپس به مسجد و موزه و مجدداً به مسجد تبدیل شده و مساجد سلطان احمد (مسجد آبی) سلیمانیه و جدید از مهمترین بناهای مذهبی شهر هستند.

زبان استانبول

زبان رسمی و رایج در استانبول مانند سایر نقاط ترکیه زبان ترکی استانبولی است. این زبان عضو خانواده زبان های ترکی است و با الفبای لاتین نوشته می شود. در محیط های گردشگری و تجاری به ویژه در بخش اروپایی شهر زبان انگلیسی نیز تا حدی رایج است و بسیاری از فروشندگان و کارمندان هتل ها می توانند به این زبان صحبت کنند.

با این حال یادگیری چند عبارت کلیدی به زبان ترکی می تواند تجربه سفر شما را غنی تر کرده و ارتباط با مردم محلی را آسان تر کند. تابلوها و علائم راهنمایی و رانندگی نیز اغلب به زبان ترکی هستند. حضور اقلیت های قومی باعث شده است که زبان هایی مانند کردی نیز در میان جوامع خاصی در شهر استفاده شود.

اقتصاد

استانبول قلب تپنده اقتصاد ترکیه است. موقعیت جغرافیایی آن به عنوان پلی میان آسیا و اروپا این شهر را به یک مرکز تجاری و مالی مهم در سطح منطقه ای و بین المللی تبدیل کرده است. استانبول سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی و درآمدهای مالیاتی ترکیه دارد.

صنایع مختلفی در استانبول و مناطق اطراف آن متمرکز هستند از جمله نساجی فرآورده های غذایی محصولات پتروشیمی فلزات چرم مواد شیمیایی و الکترونیک. این شهر همچنین مرکز عمده فروشی و خرده فروشی کشور است.

گردشگری یکی از ستون های اصلی اقتصاد استانبول محسوب می شود. وجود جاذبه های تاریخی و فرهنگی فراوان مراکز خرید مدرن و سنتی و امکانات متنوع گردشگری سالانه میلیون ها توریست را از سراسر جهان جذب این شهر می کند. این امر منجر به رونق صنعت هتلداری و خدمات مرتبط با گردشگری شده است.

هزینه های زندگی

هزینه های زندگی در استانبول نسبت به بسیاری از شهرهای بزرگ اروپایی پایین تر است اما در مقایسه با سایر شهرهای ترکیه بالاتر محسوب می شود. این هزینه ها بسته به سبک زندگی منطقه سکونت و عادات خرج کردن افراد می تواند بسیار متفاوت باشد.

اجاره مسکن به خصوص در مناطق مرکزی و محبوب بخش قابل توجهی از هزینه ها را تشکیل می دهد. هزینه های حمل و نقل عمومی نسبتاً مقرون به صرفه است اما استفاده مداوم از تاکسی می تواند گران تمام شود. هزینه های خورد و خوراک نیز بسته به اینکه در رستوران های لوکس غذا بخورید یا از غذاهای خیابانی و بازارهای محلی استفاده کنید متغیر است.

به طور کلی استانبول گزینه های متنوعی برای بودجه های مختلف ارائه می دهد. با برنامه ریزی و انتخاب های هوشمندانه می توان سفری مقرون به صرفه به این شهر داشت در حالی که برای اقامت و خدمات لوکس نیز گزینه های متعددی وجود دارد.

ترابری

استانبول دارای یک شبکه حمل و نقل عمومی گسترده و متنوع است که جابجایی در این کلان شهر وسیع را تسهیل می کند. این شبکه شامل مترو تراموا اتوبوس دولموش (ون های مسافربری) کشتی و قایق های مسافربری و تله کابین است.

استفاده از استانبول کارت برای پرداخت هزینه اغلب وسایل حمل و نقل عمومی توصیه می شود و مقرون به صرفه تر از خرید بلیط های تکی است. خطوط مترو و تراموا بخش های مهمی از شهر را پوشش می دهند به ویژه در بخش اروپایی و مناطق تاریخی.

عبور از تنگه بسفر بین بخش های اروپایی و آسیایی از طریق پل ها یا تونل مارمارای (قطار زیردریایی) امکان پذیر است. کشتی ها نیز یکی از محبوب ترین وسایل حمل و نقل برای عبور از بسفر و بازدید از جزایر پرنس هستند و تجربه ای دیدنی ارائه می دهند.

استانبول دارای دو فرودگاه بین المللی اصلی است: فرودگاه استانبول (IST) در بخش اروپایی که یکی از بزرگترین فرودگاه های جهان است و فرودگاه صبیحه گوکچن (SAW) در بخش آسیایی. دسترسی به هر دو فرودگاه از طریق وسایل حمل و نقل عمومی و تاکسی امکان پذیر است.

جاذبه های گردشگری استانبول

استانبول گنجینه ای از جاذبه های تاریخی فرهنگی و مدرن است که پاسخگوی هر سلیقه ای است. منطقه تاریخی سلطان احمد که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده میزبان برخی از مهمترین دیدنی های شهر است.

ایاصوفیه با تاریخچه چند هزار ساله و معماری بی نظیر مسجد سلطان احمد (مسجد آبی) با کاشی کاری های فیروزه ای خیره کننده کاخ توپکاپی که قرن ها محل اقامت سلاطین عثمانی بوده و کاخ دلمه باغچه با سبک اروپایی خود از مهمترین بناهای تاریخی هستند.

بازار بزرگ و بازار ادویه تجربه ای منحصربه فرد از بازارهای سنتی و پرهیاهوی شرقی را ارائه می دهند. برج گالاتا منظره پانورامایی از شهر را به نمایش می گذارد. برای تفریح و سرگرمی کشتی سواری در بسفر بازدید از شهربازی ویالند و آکواریوم استانبول از دیگر گزینه ها هستند.

مراکز خرید استانبول

استانبول بهشت خریداران است و ترکیبی از بازارهای سنتی و مراکز خرید مدرن را ارائه می دهد. بازار بزرگ استانبول (کاپالی چارشی) یکی از قدیمی ترین و بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان است که در آن می توان انواع کالاها از جمله فرش جواهرات سرامیک ادویه و پوشاک را یافت.

بازار ادویه (میسیر چارشیسی) نیز مکانی عالی برای خرید ادویه جات شیرینی ها میوه های خشک و محصولات محلی است. علاوه بر این بازارهای تاریخی استانبول دارای مراکز خرید بزرگ و لوکسی مانند جواهر ایستینیه پارک و فروم استانبول است که میزبان برندهای بین المللی و ترکی هستند.

خیابان استقلال در منطقه بی اوغلو نیز یکی از محبوب ترین مناطق برای خرید و قدم زدن است که در آن فروشگاه ها بوتیک ها کافه ها و رستوران های متعددی قرار دارند.

غذا و نوشیدنی در شهر استانبول

فرهنگ غذایی در استانبول بسیار غنی و متنوع است و تحت تأثیر سنت های آشپزی عثمانی و مدیترانه ای قرار دارد. غذاهای ترکی شباهت هایی به غذاهای ایرانی دارند اما طعم ها و روش های پخت خاص خود را دارند.

پیش غذاها (مزه) بخش مهمی از وعده های غذایی ترکی را تشکیل می دهند و شامل انواع سالادها پوره بورک دلمه و پنیر هستند. کباب ها یکی از محبوب ترین غذاهای اصلی هستند و انواع مختلفی از جمله شیش کباب دونر کباب و آدانا کباب را شامل می شوند.

غذاهای دریایی تازه نیز به دلیل موقعیت ساحلی استانبول بسیار محبوب هستند. غذاهای خیابانی مانند سیمیت (نان کنجدی) میدیه دولما (صدف شکم پر) و بلال کبابی نیز در همه جای شهر یافت می شوند و تجربه ای خوشمزه و مقرون به صرفه ارائه می دهند.

دسرهای ترکی مانند باقلوا راحت الحلقوم و کونفه شهرت جهانی دارند و اغلب با چای یا قهوه ترکی غلیظ سرو می شوند. رستوران ها و کافه های متنوعی در سراسر شهر وجود دارند که از غذاهای سنتی گرفته تا بین المللی را ارائه می دهند.

بهترین زمان سفر به استانبول

بهترین زمان برای سفر به استانبول فصل های بهار (فروردین تا خرداد) و پاییز (شهریور تا آبان) است. در این فصول آب و هوا معتدل و دلپذیر است دما برای گشت و گذار در شهر مناسب بوده و طبیعت زیباتر است به خصوص در بهار با شکوفه های لاله.

تابستان (تیر تا شهریور) گرم و مرطوب است و شهر شلوغ ترین زمان خود را تجربه می کند. با این حال برای کسانی که به تفریحات آبی و استفاده از سواحل علاقه دارند تابستان می تواند گزینه مناسبی باشد.

زمستان (آذر تا اسفند) سرد و بارانی و گاهی برفی است. تعداد گردشگران در این فصل کمتر است و هزینه ها ممکن است پایین تر باشد. بازدید از موزه ها و فضاهای داخلی در این زمان می تواند جذاب باشد.

امنیت در استانبول

استانبول به طور کلی شهری امن برای گردشگران محسوب می شود به خصوص در مناطق توریستی اصلی. دولت ترکیه تدابیر امنیتی قابل توجهی را در این شهر اجرا می کند تا امنیت بازدیدکنندگان را تضمین کند.

مانند هر کلان شهر بزرگ دیگری در جهان در استانبول نیز ممکن است مواردی از جیب بری یا کلاهبرداری های کوچک رخ دهد به خصوص در مکان های شلوغ و وسایل حمل و نقل عمومی. رعایت نکات ایمنی معمول مانند مراقبت از وسایل شخصی و پرهیز از حمل مقادیر زیاد پول نقد توصیه می شود.

حوادث تروریستی در سال های گذشته در ترکیه رخ داده است اما این حوادث تأثیر بلندمدتی بر جریان کلی گردشگری استانبول نداشته اند و امنیت در مناطق توریستی به طور مداوم تقویت می شود.

اطلاعات ضروری استانبول

برای سفر به استانبول شهروندان ایرانی نیازی به دریافت ویزا ندارند و می توانند تا ۹۰ روز بدون ویزا در ترکیه اقامت کنند. واحد پول رسمی ترکیه لیر (TRY) است. زبان رسمی ترکی استانبولی است اما در مناطق توریستی انگلیسی نیز تا حدی رایج است.

کد کشور ترکیه ۹۰+ و کدهای منطقه استانبول برای بخش اروپایی ۲۱۲ و برای بخش آسیایی ۲۱۶ است. شماره های اضطراری مهم شامل پلیس ۱۵۵ آمبولانس ۱۱۲ آتش نشانی ۱۱۰ و امنیت ساحل ۱۵۸ هستند.

آب لوله کشی در استانبول برای نوشیدن توصیه نمی شود و بهتر است از آب معدنی بطری استفاده کنید که به راحتی در دسترس و ارزان است. در هنگام خرید از غذاهای خیابانی از تازه و داغ بودن غذا اطمینان حاصل کنید.

آیا استانبول پایتخت ترکیه است؟

خیر پایتخت فعلی ترکیه شهر آنکارا است. استانبول تا سال ۱۹۲۳ پایتخت امپراتوری عثمانی بود و پس از آن آنکارا به عنوان پایتخت جمهوری جدید ترکیه انتخاب شد.

استانبول اروپایی است یا آسیایی؟

استانبول در هر دو قاره اروپا و آسیا قرار گرفته است. تنگه بسفر این دو بخش را از هم جدا می کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره گسترده شده است.

بهترین زمان برای سفر به استانبول چه فصلی است؟

بهترین زمان برای سفر به استانبول فصل های بهار (فروردین تا خرداد) و پاییز (شهریور تا آبان) است. در این فصول آب و هوا معتدل و برای گشت و گذار بسیار دلپذیر است.

ارزان ترین فصل سفر به استانبول کدام است؟

معمولاً فصل زمستان (آذر تا اسفند) به دلیل کاهش تعداد گردشگران ارزان ترین زمان برای سفر به استانبول محسوب می شود. در این فصل ممکن است هزینه های اقامت و پرواز پایین تر باشد.

سفر به استانبول چقدر هزینه دارد؟

هزینه سفر به استانبول بسته به سبک سفر نوع اقامت انتخاب رستوران ها و فعالیت های شما بسیار متفاوت است. استانبول نسبت به بسیاری از شهرهای اروپایی ارزان تر است اما می تواند متناسب با بودجه های مختلف برنامه ریزی شود.

آیا استانبول مقصد امنی برای سفر است؟

بله استانبول به طور کلی یک مقصد امن برای گردشگران محسوب می شود به ویژه در مناطق توریستی اصلی. رعایت نکات ایمنی معمول در مکان های شلوغ توصیه می شود.

تاریخ استانبول به چه زمانی بر می گردد؟

تاریخ سکونت در منطقه استانبول به عصر مفرغ بازمی گردد. اما تاسیس شهر به شکل کنونی آن به سال ۶۶۷ قبل از میلاد و ساخت شهر بیزانتیوم توسط یونانیان برمی گردد.

نماد شهر استانبول چیست؟

استانبول نمادهای متعددی دارد اما شاید ایاصوفیه و تنگه بسفر به دلیل اهمیت تاریخی و جغرافیایی برجسته ترین نمادهای این شهر محسوب شوند.

استانبول چند برابر تهران است؟

از نظر جمعیتی استانبول حدود ۱۸ میلیون نفر و تهران حدود ۹ میلیون نفر جمعیت دارد. از نظر مساحت نیز استانبول حدود ۵۳۴۳ کیلومتر مربع و تهران حدود ۷۳۰ کیلومتر مربع است. بنابراین استانبول از هر دو نظر بزرگتر از تهران است.

پرواز تهران استانبول چند ساعت است؟

مدت زمان پرواز مستقیم از تهران به استانبول معمولاً حدود ۳ تا ۳.۵ ساعت است. این زمان ممکن است بسته به شرکت هواپیمایی و شرایط پروازی کمی متفاوت باشد.

استانبول چندمین شهر بزرگ جهان است؟

استانبول یکی از بزرگترین شهرهای جهان از نظر جمعیت کلان شهری محسوب می شود و معمولاً در فهرست ۲۰ شهر پرجمعیت دنیا قرار می گیرد.

استانبول در کدام قسمت ترکیه است؟

استانبول در شمال غربی ترکیه و در کنار تنگه بسفر قرار دارد. این شهر بخشی از ناحیه مرمره ترکیه محسوب می شود و در مرز بین قاره های اروپا و آسیا واقع شده است.