معرفی شهر باستانی افسوس

بسیاری از علاقه مندان به تاریخ و تمدن های باستان در جستجوی تجربه ای غنی و ملموس از شکوه دوران گذشته هستند. شهرهای باستانی پنجره ای به سبک زندگی معماری و دستاوردهای فرهنگی نیاکان ما می گشایند. اما یافتن اطلاعات دقیق و کاربردی برای برنامه ریزی بازدید از این مکان های شگفت انگیز گاهی چالش برانگیز است. این محتوا به شما کمک می کند تا با یکی از برجسته ترین شهرهای باستانی جهان افسوس آشنا شوید و برای سفری فراموش نشدنی به این میراث جهانی آماده شوید.

شهر افسوس کجاست

شهر باستانی افسوس در منطقه اژه کشور ترکیه کنونی واقع شده است. ویرانه های این شهر در فاصله حدوداً سه کیلومتری جنوب غربی شهر کوچک سلجوک در استان ازمیر قرار دارند. این موقعیت جغرافیایی افسوس را در نزدیکی مقاصد توریستی محبوبی مانند ازمیر (حدود 80 کیلومتری جنوب) و کوش آداسی (حدود 18 کیلومتری شمال شرقی) قرار داده است که دسترسی به آن را برای گردشگران آسان می کند.

تاریخچه شهر افسوس

تاریخچه افسوس به دوران نوسنگی بازمی گردد اما اهمیت آن در دوران یونان باستان و سپس امپراتوری روم به اوج خود رسید. این شهر در ابتدا توسط مهاجران یونانی ایونی در حدود قرن دهم قبل از میلاد تأسیس شد. موقعیت بندری و استراتژیک آن در مسیرهای تجاری به سرعت افسوس را به یکی از مهم ترین و ثروتمندترین شهرهای آسیای صغیر تبدیل کرد.

افسوس در سال 133 قبل از میلاد تحت کنترل روم قرار گرفت و در دوران امپراتوری روم به پایتخت استان آسیا تبدیل شد. در این دوره شهر شاهد رشد و شکوفایی بی سابقه ای بود و بناهای باشکوهی نظیر کتابخانه سلسوس و آمفی تئاتر بزرگ در آن ساخته شدند. جمعیت افسوس در اوج خود در دوران روم بین 33600 تا 56000 نفر تخمین زده می شود.

اهمیت افسوس تنها به مسائل سیاسی و تجاری محدود نمی شد. این شهر یکی از مراکز اولیه مسیحیت بود و نام آن در کتاب مکاشفه یوحنا در عهد جدید ذکر شده است. همچنین بسیاری معتقدند خانه حضرت مریم در نزدیکی این شهر قرار داشته است. باستان شناسی در افسوس از سال 1863 آغاز شده و هنوز بخش های زیادی از شهر کشف نشده باقی مانده است.

بخش های مختلف شهر باستانی افسوس

شهر باستانی افسوس شامل مجموعه ای گسترده از بناها و سازه های باستانی است که هر یک داستان بخشی از تاریخ این شهر را روایت می کنند. کاوش های باستان شناسی بخش های مهمی از شهر را نمایان کرده اند که بازدیدکنندگان می توانند از آن ها دیدن کنند. این بناها شامل معابد تئاترها کتابخانه ها خانه های مسکونی و زیرساخت هایی مانند قنات ها هستند.

معبد آرتمیس

معبد آرتمیس یکی از هفت عجایب جهان باستان محسوب می شد و شهرت افسوس تا حد زیادی مدیون این معبد بود. این معبد عظیم به الهه آرتمیس الهه شکار و حیات وحش در اساطیر یونان تقدیم شده بود. ساخت معبد سال ها به طول انجامید و ابعاد آن دو برابر بیشتر معابد یونانی آن زمان بود.

معبد اصلی شامل 127 ستون مرمری با ارتفاع حدود 18.3 متر بود که با مجسمه ها و تزئینات هنری باشکوهی آراسته شده بود. متأسفانه این معبد چندین بار تخریب و بازسازی شد و در نهایت در قرن چهارم پس از میلاد به آتش کشیده شد. امروزه تنها یک ستون بازسازی شده و بقایای فونداسیون از معبد آرتمیس باقی مانده که یادآور عظمت گذشته آن است.

آمفی تئاتر بزرگ افسوس

آمفی تئاتر بزرگ افسوس یکی از چشمگیرترین سازه های باقی مانده در این شهر است. این تئاتر عظیم ظرفیتی حدود 25 هزار نفر داشت و در زمان خود یکی از بزرگترین آمفی تئاترها در دنیای باستان محسوب می شد. از این مکان برای برگزاری نمایش های درام کنسرت ها و بعدها مبارزات گلادیاتورها استفاده می شد.

آمفی تئاتر همچنین محل گردهمایی های عمومی بحث های سیاسی مذهبی و فلسفی بود. ساختار پلکانی و آکوستیک مناسب آن این امکان را فراهم می کرد که صدا به خوبی در تمام بخش های تئاتر شنیده شود. بازدید از این آمفی تئاتر حس حضور در قلب زندگی اجتماعی و فرهنگی افسوس باستان را به بازدیدکننده منتقل می کند.

کتابخانه سلسوس

کتابخانه سلسوس یکی از زیباترین و شناخته شده ترین بناهای افسوس است. این کتابخانه در حدود سال 125 پس از میلاد به یادبود تیبریوس جولیوس سلسوس پولمائانوس فرماندار استان آسیا ساخته شد و آرامگاه او نیز در زیر آن قرار دارد. کتابخانه سلسوس یکی از سه کتابخانه بزرگ دنیای باستان پس از کتابخانه های اسکندریه و پرگامون به شمار می رفت.

نمای باشکوه دو طبقه کتابخانه با ستون ها سرستون ها و مجسمه هایی که نماد فضایل سلسوس (حکمت دانش هوش و فضیلت) بودند تزئین شده است. اگرچه بخش داخلی کتابخانه بر اثر زلزله و بلایای طبیعی تخریب شده نمای آن با دقت بازسازی شده و همچنان شکوه معماری رومی را به نمایش می گذارد.

معبد هادریان

معبد هادریان یکی دیگر از بناهای زیبا و کوچک تر در خیابان کورِتس در افسوس است. این معبد در قرن دوم میلادی به افتخار امپراتور هادریان ساخته شد. نمای معبد با نقش برجسته هایی تزئین شده که صحنه هایی از اساطیر و تاریخ افسوس را به تصویر می کشند.

قوس ورودی معبد با کنده کاری های ظریفی تزئین شده و تندیس هایی در داخل آن قرار داشته اند. معبد هادریان نمونه ای عالی از معماری رومی در افسوس است و جزئیات هنری آن نشان دهنده مهارت بالای هنرمندان و معماران آن دوران است. بخش هایی از معبد در موزه باستان شناسی سلجوک نگهداری می شود.

خانه های تراس رومانی

خانه های تراس رومانی مجموعه ای از خانه های مسکونی اشراف و ثروتمندان افسوس هستند که در دامنه تپه ای در نزدیکی مرکز شهر قرار دارند. این خانه ها به دلیل معماری پیچیده تزئینات داخلی غنی و امکانات رفاهی پیشرفته برای زمان خود بسیار ارزشمند هستند.

خانه ها دارای سیستم گرمایش زیر کف حمام های خصوصی و موزاییک ها و نقاشی های دیواری زیبا بودند. بازدید از این خانه ها که به دقت کاوش و حفاظت شده اند دیدگاهی بی نظیر از سبک زندگی طبقه مرفه در افسوس رومی ارائه می دهد. برای بازدید از این بخش معمولاً نیاز به تهیه بلیط جداگانه است.

خانه حضرت مریم

خانه حضرت مریم (Meryem Ana Evi) در فاصله حدود شش کیلومتری از ویرانه های اصلی شهر افسوس بر روی تپه ای قرار دارد. طبق باورهای رایج و داستان های محلی این مکان خانه ای است که مریم مقدس مادر عیسی مسیح سال های پایانی عمر خود را به همراه سنت جان در آن گذرانده است.

این مکان برای مسیحیان یک زیارتگاه مقدس محسوب می شود و سالانه زائران بسیاری از سراسر جهان از آن بازدید می کنند. اگرچه شواهد تاریخی قطعی برای تأیید این روایت وجود ندارد اما اهمیت مذهبی و فضای آرامش بخش آن این مکان را به یکی از نقاط دیدنی مرتبط با افسوس تبدیل کرده است.

مسیرهای دسترسی به شهر افسوس

دسترسی به شهر باستانی افسوس از شهرهای اطراف به راحتی امکان پذیر است. رایج ترین مسیرها از ازمیر و کوش آداسی هستند. اگر از ازمیر می آیید می توانید با قطار به شهر سلجوک بروید (حدود 80 دقیقه) و سپس با تاکسی یا مینی بوس (دلموش) محلی به افسوس برسید که فاصله کوتاهی (حدود 3 کیلومتر) دارد. همچنین می توانید از ازمیر مستقیماً با تاکسی یا خودروی اجاره ای به افسوس بروید (حدود 1 ساعت).

از کوش آداسی نیز می توانید با دلموش به سلجوک (حدود 30 دقیقه) و سپس با دلموش یا تاکسی به افسوس بروید (حدود 10 دقیقه). مسیر مستقیم با تاکسی از کوش آداسی به افسوس نیز کمتر از 30 دقیقه طول می کشد. فرودگاه عدنان مندرس ازمیر (ADB) نزدیک ترین فرودگاه به افسوس است و از آنجا می توانید با وسایل نقلیه مختلف به سلجوک و سپس افسوس بروید.

بهترین زمان سفر به افسوس

بهترین زمان برای بازدید از شهر باستانی افسوس فصل های بهار (اواسط فروردین تا اواسط خرداد) و پاییز (اواسط شهریور تا اواسط آبان) است. در این فصول آب و هوا معتدل و دلپذیر است و برای پیاده روی و گشت و گذار در فضای باز ایده آل است. از گرمای شدید تابستان (به ویژه تیر و مرداد) که می تواند بازدید را دشوار کند پرهیز کنید.

اگر در تابستان سفر می کنید ساعات اولیه صبح یا اواخر عصر بهترین زمان برای بازدید هستند تا از اوج گرما و شلوغی جمعیت دوری کنید. در زمستان ممکن است هوا سرد و بارانی باشد که می تواند تجربه بازدید را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین در نظر داشته باشید که بیشتر محوطه افسوس سایه کمی دارد بنابراین در هر فصلی آمادگی برای آفتاب یا باران ضروری است.

نکاتی که قبل بازدید از افسوس باید بدانید

قبل از بازدید از افسوس چند نکته مهم را در نظر بگیرید تا تجربه ای راحت تر داشته باشید. اول از همه کفش راحت و مناسب پیاده روی بپوشید زیرا محوطه باستانی وسیع است و شامل مسیرهای سنگ فرش و ناهموار است. استفاده از کلاه عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب در فصول گرم به شدت توصیه می شود زیرا سایه کمی در محوطه وجود دارد.

حتماً آب کافی همراه خود داشته باشید به خصوص در تابستان. در ابتدای ورودی افسوس فروشگاه ها و کافه هایی برای تهیه آب و خوراکی وجود دارد اما در داخل محوطه اصلی گزینه ها محدود هستند. بلیط ورودی را می توانید در محل تهیه کنید و در نظر داشته باشید که بازدید از خانه های تراس معمولاً نیاز به بلیط جداگانه دارد. برای گشت و گذار کامل حداقل 2 تا 3 ساعت زمان اختصاص دهید.

ارزش افسوس باستانی به عنوان یک میراث یونسکو

شهر باستانی افسوس به دلیل اهمیت تاریخی فرهنگی و معماری فوق العاده اش در سال 2015 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این ثبت جهانی ارزش استثنایی این سایت را به عنوان یکی از بزرگترین و بهترین نمونه های شهرهای بندری یونانی-رومی در منطقه مدیترانه شرقی تأیید می کند.

افسوس بقایای قابل توجهی از دوره های مختلف تاریخی از جمله دوران یونانی رومی و اوایل بیزانس را در خود جای داده است. وجود بناهایی مانند کتابخانه سلسوس آمفی تئاتر بزرگ معبد هادریان و بقایای معبد آرتمیس شاهدی بر شکوه و اهمیت این شهر در دوران باستان است و آن را به گنجینه ای بی بدیل برای درک تاریخ تمدن های بزرگ تبدیل کرده است.

بازدید از شهر باستانی افسوس چقدر طول می کشد؟

برای بازدید کامل و دقیق از بخش های اصلی شهر باستانی افسوس معمولاً به حداقل دو تا سه ساعت زمان نیاز دارید. این زمان به علاقه شما به جزئیات و سرعت پیاده روی بستگی دارد.

چرا افسوس متروکه و مخروبه شده؟

زوال و متروکه شدن افسوس عمدتاً ناشی از دو عامل اصلی بود: رسوب گذاری در بندر که دسترسی به دریا را مختل کرد و به مرور شهر را از موقعیت تجاری مهم خود محروم ساخت و همچنین زمین لرزه های متعدد و حملات نظامی به ویژه حمله گات ها که باعث تخریب بناها و کاهش جمعیت شدند.