صورت جلسه طلاق توافقی

صورت جلسه طلاق توافقی یک سند مکتوب است که در آن زوجین پیش از مراجعه به دادگاه، درباره تمامی مسائل مالی و غیرمالی مرتبط با جدایی خود مانند مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه به توافق می رسند. این سند هرچند به تنهایی ضمانت اجرایی حقوقی ندارد، اما پایه و اساس درخواست طلاق توافقی و صدور رأی دادگاه خواهد بود و مسیر رسیدگی را به شکل قابل توجهی تسهیل می کند. تنظیم دقیق و جامع این صورت جلسه از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا می تواند از بروز اختلافات آتی و تضییع حقوق هر یک از طرفین جلوگیری کند. در واقع، این توافقنامه پیش نویسی است که چارچوب اصلی جدایی را مشخص می سازد و به طرفین کمک می کند تا با آگاهی کامل از حقوق و تعهدات خود، به سوی فرآیند طلاق گام بردارند.

طلاق توافقی یکی از روش های جدایی است که به دلیل سرعت بیشتر و کاهش تنش ها، مورد توجه بسیاری از زوجین قرار می گیرد. در این نوع طلاق، همکاری و تفاهم زوجین برای تعیین تکلیف کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و پس از آن، حرف اول را می زند. تنظیم صورت جلسه توافقات، اولین گام مؤثر در این فرآیند است و تضمین می کند که تمامی جنبه های مهم، از حقوق مالی گرفته تا سرپرستی فرزندان، به صورت صریح و روشن مشخص شوند. این مقاله به تفصیل به بررسی نحوه تنظیم صورت جلسه طلاق توافقی، مفاد آن و نکات حقوقی مهمی که زوجین باید مدنظر داشته باشند، می پردازد تا راهنمایی جامع و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهد.

درک ماهیت صورت جلسه طلاق توافقی و ضرورت آن

طلاق توافقی، که گاهی از آن با عنوان طلاق خلع یا مبارات نیز یاد می شود، شیوه ای از جدایی است که بر پایه رضایت و توافق هر دو طرف شکل می گیرد. در این روش، زوجین با همکاری یکدیگر، درباره تمام جزئیات طلاق به تفاهم می رسند و سپس آن را در قالب یک سند مکتوب، تحت عنوان «صورت جلسه طلاق توافقی» یا «توافقنامه طلاق توافقی» ثبت می کنند. این تفاهم نامه، نقش یک نقشه راه را برای فرآیند قانونی طلاق ایفا می کند و از بروز ابهامات و کشمکش های بعدی جلوگیری می نماید.

اهمیت تنظیم صورت جلسه طلاق توافقی از آنجا ناشی می شود که دادگاه خانواده، برای صدور گواهی عدم امکان سازش و نهایتاً رأی طلاق، به توافقات صورت گرفته بین زوجین استناد می کند. این صورت جلسه، در واقع پایه و اساس رأی دادگاه خواهد بود و به قاضی کمک می کند تا با درک کامل از خواسته ها و تفاهمات طرفین، حکمی عادلانه و مطابق با اراده آن ها صادر نماید. بدون یک صورت جلسه شفاف و دقیق، ممکن است ابهامات حقوقی بسیاری در مسیر طلاق ایجاد شود که می تواند به طولانی شدن فرآیند و افزایش هزینه ها منجر گردد.

تفاوت اساسی بین صورت جلسه توافقات اولیه و توافقنامه نهایی که به دادگاه ارائه می شود، در ماهیت حقوقی آن ها است. صورت جلسه اولیه می تواند یک توافق غیررسمی بین زوجین باشد، اما زمانی که این توافقات در دادگاه تأیید و در قالب گواهی عدم امکان سازش و سپس رأی طلاق درج می شوند، اعتبار قانونی پیدا کرده و الزام آور می گردند. بنابراین، صورت جلسه طلاق توافقی، نه تنها یک ابزار برای سازماندهی توافقات است، بلکه مستندی حیاتی برای ارائه به مراجع قضایی محسوب می شود.

اعتبار حقوقی صورت جلسه عادی طلاق توافقی: الزام آور است؟

یکی از سؤالات کلیدی که برای بسیاری از زوجین درگیر طلاق توافقی پیش می آید این است که آیا صورت جلسه عادی توافقات بین زوجین، به خودی خود دارای ضمانت اجرایی است و می تواند طرفین را به رعایت مفاد آن ملزم کند؟ پاسخ صریح به این سؤال «خیر» است. یک صورت جلسه عادی توافقات زوجین که صرفاً بین آن ها امضا شده باشد، بدون تأیید مراجع قضایی، به تنهایی فاقد ضمانت اجرایی حقوقی الزام آور است.

این اصل حقوقی، ریشه در تبصره ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ دارد. این تبصره به وضوح بیان می کند: «هرگاه گواهی عدم امکان سازش صادر شده بر اساس توافق زوجین به حکم قانون از درجه اعتبار ساقط شود، کلیه توافقاتی که گواهی مذکور بر مبنای آن صادر شده است ملغی می گردد.» با استناد به این ماده و قاعده وحدت ملاک، می توان این گونه استنباط کرد که اگر حتی حکمی که دادگاه صادر کرده است، در صورت عدم اجرا در زمان مقرر، اعتبار خود را از دست بدهد، پس یک توافق عادی که هنوز به تأیید دادگاه نرسیده، به طریق اولی فاقد اثر قانونی الزام آور خواهد بود.

بنابراین، برای اینکه توافقات مندرج در صورت جلسه طلاق توافقی به رسمیت و اعتبار قانونی برسند، باید مراحل زیر طی شود:

1. زوجین توافقات خود را در قالب صورت جلسه تنظیم و امضا کنند.
2. این صورت جلسه به همراه دادخواست طلاق توافقی به دادگاه خانواده ارائه شود.
3. دادگاه با بررسی توافقات و در صورت لزوم، ارجاع به مشاوره خانواده، این توافقات را تأیید و در متن گواهی عدم امکان سازش (یا رأی طلاق) درج کند.

در این صورت، توافقات بخشی از رأی دادگاه شده و از اعتبار قانونی برخوردار خواهند بود. مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش، سه ماه از تاریخ صدور است. اگر در این مدت، یکی از طرفین برای ثبت طلاق به دفترخانه مراجعه نکند، این گواهی و به تبع آن، کلیه توافقات مندرج در آن، از درجه اعتبار ساقط خواهند شد و برای شروع مجدد فرآیند، باید از ابتدا اقدام شود. بنابراین، گرچه صورت جلسه عادی مبنای مهمی برای فرآیند طلاق است، اما حیات حقوقی و الزام آور آن به تأیید و درج در اسناد قضایی وابسته است.

گام های عملی برای تنظیم صورت جلسه طلاق توافقی

تنظیم یک صورت جلسه طلاق توافقی جامع و دقیق، نیازمند رعایت مراحل و گام های مشخصی است. این مراحل، به زوجین کمک می کنند تا با نظم و ترتیب، تمامی جنبه های جدایی خود را بررسی کرده و به تفاهمی روشن و قابل اجرا دست یابند. در ادامه به شرح این گام ها می پردازیم:

گام ۱: توافق اولیه و رضایت طرفین

اولین و مهمترین گام، حصول توافق اولیه و رضایت متقابل هر دو زوج برای طلاق است. طلاق توافقی بر مبنای کراهت یا عدم تمایل هر دو طرف به ادامه زندگی مشترک یا کراهت صرف زن استوار است. این رضایت باید آزادانه و بدون هیچ گونه اکراه و اجباری باشد. پیش از هر اقدامی، زوجین باید در فضایی آرام و با گفتگو، به این نتیجه برسند که ادامه زندگی مشترک برایشان مقدور نیست و تصمیم به جدایی را اتخاذ کرده اند. این مرحله اساس تمامی مراحل بعدی است.

گام ۲: شناسایی و لیست کردن تمامی موارد قابل توافق

پس از حصول رضایت اولیه، زوجین باید تمامی ابعاد زندگی مشترک خود را که نیازمند تعیین تکلیف هستند، شناسایی و فهرست کنند. این موارد شامل حقوق مالی و غیرمالی می شوند. فهرست کردن این موارد به صورت جداگانه، مانع از فراموشی یا نادیده گرفتن جزئیات مهم می شود. از جمله این موارد می توان به مهریه، نفقه زوجه (اعم از گذشته و ایام عده)، اجرت المثل ایام زناشویی، جهیزیه، حضانت فرزندان، نفقه فرزندان و نحوه ملاقات با آن ها اشاره کرد. حتی اموال مشترک، بدهی ها، وام ها و سایر تعهدات نیز باید در این فهرست گنجانده شوند.

گام ۳: مذاکره و رسیدن به تفاهم بر سر هر بند

در این گام، زوجین بر سر هر یک از مواردی که در گام قبلی لیست کرده اند، وارد مذاکره می شوند. هدف اصلی، رسیدن به یک تفاهم و توافق مشترک برای هر بند است. این مرحله ممکن است چالش برانگیز باشد و نیاز به صبر و انعطاف پذیری از سوی هر دو طرف دارد. گاهی اوقات، کمک گرفتن از یک مشاور خانواده یا یک وکیل متخصص می تواند فرآیند مذاکره را تسهیل کرده و به زوجین در رسیدن به توافقی عادلانه یاری رساند. صراحت در بیان خواسته ها و انتظارات، از اهمیت بالایی برخوردار است.

گام ۴: نگارش دقیق و شفاف توافقات

پس از حصول تفاهم بر سر تمامی بندها، نوبت به نگارش دقیق و شفاف توافقات می رسد. در این مرحله، هر بند باید با جزئیات کامل و به زبانی روشن و بدون ابهام نوشته شود. هرگونه کلمه یا عبارت مبهم می تواند در آینده منبع اختلاف و سوءتفاهم شود. توصیه می شود از فرمت استاندارد و حقوقی برای نگارش استفاده شود. به عنوان مثال، در مورد مهریه، نه تنها میزان آن، بلکه نحوه بذل (بخشش) یا دریافت و زمان بندی پرداخت آن نیز باید به وضوح قید گردد.

گام ۵: امضای صورت جلسه توسط زوجین و شهود

پس از نگارش نهایی، صورت جلسه باید توسط زوجین و حداقل دو شاهد امضا شود. هدف از امضای شهود، اثبات وقوع توافق و تفاهم بین زوجین است، نه الزام آور کردن حقوقی آن. حضور شهود به صورت جلسه اعتبار عرفی می بخشد و در صورت هرگونه انکار بعدی از سوی یکی از طرفین، می تواند به عنوان دلیلی بر وجود توافقات اولیه مورد استناد قرار گیرد. نام کامل، مشخصات شناسنامه ای و امضای شهود باید در صورت جلسه درج شود.

گام ۶: مراجعه به وکیل و مشاور متخصص خانواده

یکی از مهمترین گام ها که متاسفانه گاهی نادیده گرفته می شود، مشاوره با وکیل و متخصص خانواده است. پیش از ارائه صورت جلسه به دادگاه، توصیه اکید می شود که یک وکیل متخصص در امور خانواده، متن توافقنامه را بررسی کند. وکیل می تواند نکات حقوقی مهمی را که ممکن است زوجین از آن ها بی خبر باشند، گوشزد کرده، از تضییع حقوق یکی از طرفین جلوگیری کند و اطمینان حاصل کند که توافقات از نظر قانونی صحیح و قابل اجرا هستند. این مشاوره می تواند از بروز مشکلات بزرگتر در آینده پیشگیری کند و فرآیند طلاق را برای زوجین هموارتر سازد.

جزئیات و مفاد ضروری در صورت جلسه طلاق توافقی

یک صورت جلسه طلاق توافقی مؤثر و کارآمد، باید تمامی جوانب حقوقی و مالی مربوط به جدایی را به دقت پوشش دهد. درج جزئیات کامل در هر بند، از بروز اختلافات و سوءتفاهم ها در آینده پیشگیری می کند. در ادامه، مفاد اساسی و جزئیاتی که باید در صورت جلسه طلاق توافقی گنجانده شوند، تشریح می شوند:

مشخصات هویتی کامل زوجین

در ابتدای صورت جلسه، مشخصات دقیق و کامل هر یک از زوجین شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، تاریخ تولد، شماره شناسنامه، محل صدور شناسنامه و نشانی دقیق محل سکونت و شماره تماس آن ها باید به وضوح درج شود. این اطلاعات برای شناسایی دقیق طرفین و همچنین برای مکاتبات و ابلاغ های قضایی آتی ضروری هستند.

موضوع توافق

باید به صراحت ذکر شود که موضوع این سند، توافق بر طلاق توافقی است. این عبارت نشان دهنده اراده مشترک زوجین برای جدایی مسالمت آمیز و طبق موازین قانونی است.

مهریه زوجه

یکی از مهمترین بخش های توافقات، مربوط به مهریه زوجه است. در این قسمت باید به صورت مشروح موارد زیر ذکر شود:

• میزان مهریه: تعداد دقیق سکه (بهار آزادی، طرح جدید یا قدیم)، مبلغ پول نقد یا مشخصات دقیق مال دیگر (ملک، خودرو و غیره) که مهریه قرار گرفته است.
• نحوه بذل یا وصول: زوجه می تواند تمام مهریه خود را بذل (ببخشد)، بخشی از آن را بذل کند یا تمام آن را وصول نماید. هر یک از این حالات باید به روشنی قید شود. برای مثال: «زوجه اقرار به بذل تعداد … سکه بهار آزادی در قبال طلاق می نماید.»
• قبول بذل توسط زوج: در صورتی که زوجه مهریه را بذل کرده باشد، زوج نیز باید «قبول بذل» نماید تا این بخشش از نظر قانونی معتبر باشد. این عبارت به صراحت باید در صورت جلسه درج شود.
• نحوه پرداخت مهریه (در صورت عدم بذل کامل): اگر قرار است بخشی از مهریه پرداخت شود (نقدی یا اقساطی)، مبلغ پیش پرداخت، مبلغ اقساط، زمان بندی پرداخت و شماره حساب مقصد باید به تفصیل بیان شود.

نفقه زوجه

نفقه شامل دو بخش است که باید به صورت جداگانه تعیین تکلیف شوند:

• نفقه ایام گذشته: باید مشخص شود که آیا زوجه نسبت به نفقه ایام گذشته زندگی مشترک ادعایی دارد یا خیر. اگر دریافت کرده، قید شود که «زوجه نفقه ایام گذشته را دریافت نموده و ادعایی ندارد.» در غیر این صورت، نحوه پرداخت یا عدم مطالبه آن باید ذکر شود.
• نفقه ایام عده: نفقه در ایام عده (مدت زمانی پس از طلاق که زن نمی تواند ازدواج کند) نیز باید مشخص گردد. معمولاً در طلاق توافقی، زوجه نسبت به نفقه ایام عده نیز ادعایی ندارد، اما اگر توافق بر پرداخت آن باشد، میزان و نحوه پرداخت باید معین شود.

اجرت المثل ایام زندگی مشترک

اجرت المثل ایام زناشویی به معنای اجرت کارهایی است که زن در طول زندگی مشترک انجام داده است و قصد تبرع (رایگان انجام دادن) نداشته. در صورت جلسه باید مشخص شود که آیا زوجه نسبت به اجرت المثل ادعایی دارد یا خیر. معمولاً در طلاق توافقی، زن نسبت به اجرت المثل ادعایی ندارد یا مبلغ مشخصی بر سر آن توافق می شود.

جهیزیه زوجه

وضعیت جهیزیه زوجه باید به وضوح تعیین تکلیف شود. معمولاً سه حالت متصور است:

• مسترد شده: «جهیزیه زوجه قبلاً مسترد شده و ادعایی در این خصوص ندارد.»
• زمان و نحوه استرداد: «زوج متعهد می گردد جهیزیه زوجه را در تاریخ … و در محل … به وی مسترد نماید.» اهمیت ارائه سیاهه جهیزیه با امضای زوج، در این بخش حیاتی است و می تواند از بروز اختلافات بعدی جلوگیری کند.
• عدم ادعا: «زوجه نسبت به جهیزیه ادعایی ندارد.»

حضانت فرزندان مشترک

اگر زوجین دارای فرزند مشترک هستند، موضوع حضانت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. در این بخش باید:

• نام و سن دقیق هر یک از فرزندان ذکر شود.
• مسئول حضانت فرزندان (پدر یا مادر) تعیین گردد.
• مدت حضانت و هرگونه شرط خاص مربوط به آن، مشخص شود.

نفقه فرزندان مشترک

پرداخت نفقه فرزندان پس از جدایی، بر عهده پدر است، مگر اینکه توافق دیگری صورت گیرد. جزئیات این بخش شامل:

• میزان دقیق نفقه به صورت ماهانه برای هر فرزند.
• نحوه پرداخت (شماره حساب، زمان پرداخت ماهانه).
• مسئولیت پرداخت (که معمولاً پدر است).
• نحوه تعدیل سالانه: برای پیش بینی تورم و افزایش هزینه ها، باید مکانیزمی برای افزایش سالانه نفقه (مثلاً به میزان درصد مشخصی یا بر اساس نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی) پیش بینی شود.

ملاقات با فرزندان مشترک

حق ملاقات با فرزندان برای هر یک از والدینی که حضانت را بر عهده ندارد، محفوظ است. این بخش باید با نهایت دقت و جزئیات تنظیم شود تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری کند:

• زمان دقیق ملاقات: روزهای هفته (مثلاً پنج شنبه و جمعه هر هفته یا هر دو هفته یکبار)، ساعات مشخص (مثلاً از ساعت ۱۰ صبح پنج شنبه تا ۶ عصر جمعه).
• مکان ملاقات: محل تحویل و تحول فرزندان (مثلاً منزل مادر، منزل پدربزرگ و مادربزرگ، یا مکانی عمومی و بی طرف).
• جزئیات تعطیلات، اعیاد و سفرهای احتمالی با فرزندان.

سایر توافقات متفرقه

علاوه بر موارد فوق، هرگونه توافق دیگری که زوجین مایل به درج آن هستند، باید در این بخش گنجانده شود. این موارد می تواند شامل:

• تقسیم اموال مشترک: اگر زوجین دارای اموال مشترکی هستند (نظیر ملک، خودرو، حساب بانکی)، نحوه تقسیم یا واگذاری آن ها باید به وضوح بیان شود.
• وضعیت بدهی ها و وام ها: مسئولیت پرداخت بدهی ها و وام های مشترک باید مشخص شود.
• خطوط تلفن یا سایر دارایی ها: تعیین تکلیف خطوط تلفن همراه، سهام، یا هر دارایی دیگر.
• تغییر نام خانوادگی فرزندان: در صورت توافق، نحوه و شرایط تغییر نام خانوادگی فرزندان.
• مختومه شدن پرونده های حقوقی و کیفری: اقرار به مختومه شدن کلیه پرونده های حقوقی و کیفری مطروحه بین زوجین (مانند شکایات، دعاوی مالی و غیره) در قبال طلاق.
• اقرار به عدم بارداری زوجه: این موضوع به ویژه برای جلوگیری از شبهات حقوقی در آینده، اهمیت دارد و باید در صورت جلسه درج شود.

نحوه امضا و تعداد نسخ صورت جلسه

در پایان، باید قید شود که صورت جلسه در چند نسخه (معمولاً دو نسخه برای زوجین و یک نسخه برای وکیل یا آرشیو شخصی) تنظیم شده است. همچنین، امضای زوج و زوجه در ذیل تمام صفحات و امضای شهود، به همراه نام و مشخصات آن ها، برای تأیید نهایی توافقات ضروری است.

نکات حقوقی و کاربردی مهم در تنظیم توافقنامه طلاق توافقی

تنظیم یک توافقنامه طلاق توافقی، فراتر از یک صورت جلسه ساده است؛ این سند، آینده حقوقی و مالی طرفین و فرزندانشان را تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین، توجه به نکات حقوقی و کاربردی زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:

اختیار زوجه در بذل مهریه

در طلاق توافقی، زوجه ملزم به بذل تمام مهریه خود نیست. این یک تصور نادرست است که زن برای طلاق توافقی حتماً باید تمام مهریه اش را ببخشد. زوجه می تواند تنها بخشی از مهریه خود را بذل کند یا حتی مهریه را به طور کامل وصول نماید. توافق بر سر مهریه، کاملاً به اراده و توافق طرفین بستگی دارد. این نکته به زن این امکان را می دهد که با توجه به شرایط خود، بهترین تصمیم را اتخاذ کند و وکیل متخصص می تواند در این زمینه راهنمایی های ارزشمندی ارائه دهد.

امکان تغییر توافقات

آیا می توان صورت جلسه طلاق توافقی را پس از امضا یا حتی صدور رأی دادگاه تغییر داد؟ پاسخ این است که بله، با توافق مجدد و کتبی هر دو طرف، امکان تغییر وجود دارد. اما این تغییرات دارای شرایط خاصی هستند:

• پیش از صدور رأی دادگاه: زوجین می توانند با تنظیم یک توافقنامه جدید یا اصلاحیه کتبی، تغییرات لازم را اعمال و آن را به دادگاه ارائه دهند.
• پس از صدور رأی دادگاه و پیش از ثبت طلاق: در این مرحله نیز با مراجعه مجدد به دادگاه و ارائه توافقنامه جدید، امکان تغییر وجود دارد، به شرطی که هر دو طرف رضایت داشته باشند.
• پس از ثبت طلاق در دفترخانه: پس از ثبت طلاق، تغییر توافقات مربوط به حقوق مالی (مانند مهریه یا نفقه) باید از طریق مراجعه به دفترخانه رسمی یا از طریق طرح دعوای جدید در دادگاه انجام شود. اما در مورد حضانت و ملاقات فرزندان، دادگاه می تواند با درخواست یکی از طرفین و با در نظر گرفتن مصلحت فرزند، تصمیمات جدیدی اتخاذ کند.

نقش حیاتی وکیل متخصص خانواده

تأکید بر نقش حیاتی وکیل متخصص خانواده در فرآیند طلاق توافقی، غیرقابل انکار است. وکیل متخصص می تواند با دانش حقوقی خود، موارد زیر را تضمین کند:

• جلوگیری از اشتباهات: بسیاری از زوجین به دلیل عدم آگاهی از جزئیات قانونی، ممکن است دچار اشتباهاتی شوند که در آینده حقوق آن ها را تضییع کند.
• تضمین حقوق: وکیل مطمئن می شود که تمامی حقوق مالی و غیرمالی موکل به صورت کامل و عادلانه در توافقنامه لحاظ شده است.
• ارائه راه حل های قانونی: در صورت بروز اختلاف در حین مذاکرات، وکیل می تواند راه حل های قانونی و منطقی برای رسیدن به تفاهم ارائه دهد.
• تسریع در فرآیند: وکیل با آگاهی از تشریفات قانونی، می تواند روند رسیدگی در دادگاه را تسریع بخشد.

شفافیت و صراحت در نگارش

هرگز نمی توان از اهمیت شفافیت و صراحت کامل در نگارش صورت جلسه طلاق توافقی کاست. استفاده از عبارات مبهم، کلی گویی و یا عدم درج جزئیات کافی، بستر را برای سوءتفاهم ها و اختلافات آتی فراهم می کند. هر بند باید به قدری واضح باشد که هیچ گونه تفسیری غیر از آنچه مد نظر طرفین بوده است، از آن برداشت نشود. بهتر است به جای کلمات حقوقی پیچیده، از واژگان ساده و قابل فهم استفاده شود، اما دقت حقوقی حفظ گردد.

عواقب عدم توافق یا عدم رعایت توافقات

اگر زوجین نتوانند بر سر تمامی موارد به توافق برسند یا یکی از طرفین پس از امضا، از رعایت توافقات سر باز زند، فرآیند طلاق توافقی متوقف می شود و طرفین باید برای طلاق از طریق دیگر (مثل طلاق از جانب مرد یا طلاق به درخواست زن) اقدام کنند که معمولاً زمان برتر و پرهزینه تر است. عدم رعایت توافقات پس از تبدیل شدن به رأی دادگاه، می تواند منجر به طرح دعوای حقوقی برای الزام به ایفای تعهد گردد.

ارتباط با مشاوره خانواده در دادگاه

در فرآیند طلاق توافقی، دادگاه زوجین را به جلسات مشاوره خانواده ارجاع می دهد. گزارش مشاور خانواده که شامل نظر مشاور و نتیجه جلسات است، برای قاضی بسیار حائز اهمیت است و می تواند بر روی رأی نهایی و حتی تأیید توافقات تأثیر بگذارد. حضور فعال و صادقانه در این جلسات و همکاری با مشاور، به نفع هر دو طرف است.

تهیه لیست جامع از اموال و بدهی ها قبل از توافق

پیش از آغاز مذاکرات و تنظیم صورت جلسه، به شدت توصیه می شود که لیستی جامع و دقیق از تمامی اموال مشترک و انفرادی، و همچنین تمامی بدهی ها و تعهدات مشترک تهیه شود. این لیست به زوجین کمک می کند تا با آگاهی کامل از وضعیت مالی خود، وارد مذاکره شوند و هیچ مورد مهمی از قلم نیفتد. این کار شفافیت را افزایش داده و از بروز ادعاهای پنهان در آینده جلوگیری می کند.

نحوه برخورد با عدم حضور یکی از طرفین برای ثبت طلاق

پس از صدور گواهی عدم امکان سازش و تأیید توافقات، زوجین باید ظرف مدت سه ماه به دفترخانه طلاق مراجعه کرده و طلاق را ثبت کنند. اگر در این مدت، یکی از طرفین (معمولاً زوج) از مراجعه به دفترخانه و ثبت طلاق خودداری کند، طرف دیگر می تواند با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش، خود به تنهایی یا با معرفی وکیل، جهت ثبت طلاق اقدام کند. در این شرایط، دفترخانه طلاق مکلف به ثبت طلاق خواهد بود. این موضوع تضمین می کند که انصراف یکی از طرفین پس از صدور گواهی، مانع از اجرای حکم دادگاه نشود.

نمونه متن کامل صورت جلسه طلاق توافقی

در ادامه، یک نمونه متن کامل صورت جلسه طلاق توافقی ارائه شده است که می تواند به عنوان الگویی برای زوجین در حال جدایی مورد استفاده قرار گیرد. توصیه می شود این نمونه متن با توجه به شرایط خاص هر پرونده و با مشورت وکیل متخصص تکمیل و تنظیم شود:

این نمونه متن، تنها یک الگوست و باید با دقت و توسط افراد متخصص حقوقی بازبینی و تکمیل شود تا از صحت و جامعیت آن اطمینان حاصل گردد.

بسمه تعالی
صورت جلسه توافقات طلاق توافقی

تاریخ تنظیم: .......................................
موضوع: توافق بر طلاق توافقی و تعیین تکلیف کلیه حقوق مالی و غیرمالی

این توافقنامه فی مابین طرفین ذیل الذکر، با رضایت کامل و در کمال صحت عقل و اراده و آگاهی از مفاد آن تنظیم و مورد توافق قرار گرفت:

۱. مشخصات زوجین:
    الف) خانم .......................................... فرزند .............................. به شماره شناسنامه .............................. شماره ملی .............................. صادره از .............................. تاریخ تولد .............................. به نشانی ................................................................................................ شماره تماس .............................. (زوجه)
    ب) آقای .............................................. فرزند .............................. به شماره شناسنامه .............................. شماره ملی .............................. صادره از .............................. تاریخ تولد .............................. به نشانی ................................................................................................ شماره تماس .............................. (زوج)

۲. موضوع توافق:
زوجین با اراده آزاد و رضایت کامل، به دلیل کراهت متقابل/ کراهت زوجه از زوج و عدم امکان ادامه زندگی مشترک، توافق بر طلاق توافقی از نوع خلع/مبارات نموده و تمامی حقوق و تکالیف مالی و غیرمالی ناشی از این جدایی را به شرح ذیل تعیین تکلیف می نمایند.

۳. مهریه زوجه:
زوجه، خانم ..........................................، تعداد .............................. عدد سکه تمام بهار آزادی/ مبلغ .............................. ریال وجه نقد/ مشخصات مال معین (به شرح ..............................) که مهریه شرعی و قانونی ایشان می باشد، را در قبال طلاق مورد توافق به شرح ذیل تعیین تکلیف می نماید:
(یکی از بندهای زیر انتخاب شود)
    الف) زوجه تمامی مهریه خود را به میزان .............................. عدد سکه تمام بهار آزادی/ مبلغ .............................. ریال/ مشخصات مال معین، در قبال طلاق توافقی به زوج بذل و واگذار نمود و زوج نیز قبول بذل نمود.
    ب) زوجه تعداد .............................. عدد سکه تمام بهار آزادی/ مبلغ .............................. ریال/ مشخصات مال معین، از مهریه خود را در قبال طلاق توافقی به زوج بذل و واگذار نمود و زوج نیز قبول بذل نمود. مابقی مهریه به میزان .............................. عدد سکه/ مبلغ .............................. ریال/ مشخصات مال معین، به صورت نقدی در تاریخ .............................. / به صورت ماهیانه هر ماه مبلغ .............................. ریال به شماره حساب .............................. نزد بانک .............................. پرداخت خواهد شد.
    ج) زوجه هیچ گونه بذل مهریه ننموده و زوج متعهد به پرداخت تمامی مهریه ایشان به میزان .............................. عدد سکه/ مبلغ .............................. ریال/ مشخصات مال معین، به صورت نقدی در تاریخ .............................. / به صورت ماهیانه هر ماه مبلغ .............................. ریال به شماره حساب .............................. نزد بانک .............................. می باشد.

۴. نفقه زوجه:
    الف) نفقه ایام گذشته (قبل از طلاق): زوجه اقرار می نماید تمامی نفقه ایام گذشته خود را دریافت نموده و/ یا نسبت به نفقه ایام گذشته هیچ گونه ادعایی ندارد.
    ب) نفقه ایام عده: زوجه اقرار می نماید نسبت به نفقه ایام عده هیچ گونه ادعایی ندارد/ زوج متعهد به پرداخت نفقه ایام عده به میزان ماهیانه .............................. ریال به مدت .............................. ماه/ روز از تاریخ ثبت طلاق می باشد.

۵. اجرت المثل ایام زناشویی:
زوجه اقرار می نماید نسبت به اجرت المثل ایام زندگی مشترک هیچ گونه ادعایی ندارد/ زوج متعهد به پرداخت مبلغ .............................. ریال بابت اجرت المثل ایام زندگی مشترک به زوجه می باشد که این مبلغ در تاریخ .............................. پرداخت خواهد شد.

۶. جهیزیه زوجه:
(یکی از بندهای زیر انتخاب شود)
    الف) زوجه اقرار می نماید تمامی جهیزیه خود را از منزل مشترک خارج و مسترد نموده و هیچ گونه ادعایی در این خصوص ندارد.
    ب) زوج متعهد می گردد تمامی جهیزیه زوجه را بر اساس سیاهه پیوست (در صورت وجود) در تاریخ .............................. از ساعت .............................. الی .............................. در نشانی .............................. به زوجه مسترد نماید.
    ج) زوجه اقرار می نماید نسبت به جهیزیه خود هیچ گونه ادعایی ندارد.

۷. حضانت فرزندان مشترک:
زوجین دارای .............................. فرزند مشترک به نام/نام های .............................. متولد .............................. و .............................. متولد .............................. می باشند.
(یکی از بندهای زیر انتخاب شود)
    الف) حضانت فرزند/فرزندان مشترک از تاریخ ثبت طلاق تا زمان بلوغ شرعی (پسر ۱۵ سال تمام قمری و دختر ۹ سال تمام قمری) به عهده مادر، خانم ..........................................، می باشد.
    ب) حضانت فرزند/فرزندان مشترک از تاریخ ثبت طلاق تا زمان بلوغ شرعی به عهده پدر، آقای ..........................................، می باشد.
    ج) حضانت فرزند/فرزندان به شرح ذیل تقسیم می شود: حضانت فرزند .............................. به عهده مادر/پدر و حضانت فرزند .............................. به عهده پدر/مادر می باشد.

۸. نفقه فرزندان مشترک:
زوج، آقای ..........................................، متعهد به پرداخت نفقه فرزند/فرزندان مشترک به شرح ذیل می باشد:
    الف) نفقه فرزند .............................. به مبلغ ماهیانه .............................. ریال.
    ب) نفقه فرزند .............................. به مبلغ ماهیانه .............................. ریال.
مبلغ فوق به صورت ماهیانه و در تاریخ .............................. هر ماه به شماره حساب .............................. نزد بانک .............................. به نام (مادر/شخص تعیین شده) واریز خواهد شد.
تعدیل سالانه نفقه: مبلغ نفقه فرزند/فرزندان مشترک هر ساله به میزان .............................. درصد (بر اساس نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی/ توافق طرفین) افزایش خواهد یافت.

۹. ملاقات با فرزندان مشترک:
والدین توافق نمودند که حق ملاقات والد غیرحاضن (کسی که حضانت را بر عهده ندارد) با فرزند/فرزندان مشترک به شرح ذیل صورت پذیرد:
(یکی از بندهای زیر انتخاب شود)
    الف) والد غیرحاضن حق ملاقات با فرزند/فرزندان را هر هفته در روز/روزهای .............................. از ساعت .............................. الی .............................. در محل .............................. (مثلاً منزل مادر/پدر، منزل پدربزرگ و مادربزرگ، کانون اصلاح و تربیت، یا محل دیگر) خواهد داشت.
    ب) والد غیرحاضن حق ملاقات با فرزند/فرزندان را در تمامی تعطیلات رسمی و اعیاد به صورت متناوب و توافقی/ به شرح ذیل .............................. خواهد داشت.
    ج) جزئیات دیگر مربوط به ایام تابستان، مسافرت ها و ... (در صورت توافق).

۱۰. سایر توافقات متفرقه:
    الف) تقسیم اموال مشترک:
    (مثال: ملک مشاع به نشانی .............................. به صورت دانگ .............................. به خانم .............................. و دانگ .............................. به آقای .............................. تقسیم می گردد و طرفین متعهد به انجام اقدامات قانونی لازم برای انتقال رسمی هستند.)
    ب) بدهی ها و وام ها:
    (مثال: اقساط وام مسکن به شماره .............................. نزد بانک .............................. تا پایان مدت بازپرداخت بر عهده آقای .............................. می باشد.)
    ج) مختومه شدن پرونده های حقوقی و کیفری:
    زوجین اقرار نمودند که به واسطه این توافق و طلاق، کلیه دعاوی و پرونده های حقوقی و کیفری مطروحه فی مابین خود را (مانند مطالبه اجرت المثل، مطالبه مهریه، شکایات کیفری و ...) مختومه و مسکوت نموده و از هرگونه ادعای آتی در این خصوص صرف نظر می نمایند.
    د) عدم بارداری زوجه:
    زوجه اقرار می نماید که در زمان تنظیم این توافقنامه باردار نمی باشد.

۱۱. تعداد نسخ و امضا:
این توافقنامه در .............................. (عدد) نسخه، هر نسخه شامل .............................. صفحه و دارای اعتبار یکسان، تنظیم گردیده است. تمامی صفحات توسط زوجین و شهود امضا شده و مفاد آن مورد قبول و تأیید طرفین می باشد.

امضای زوج:                                               امضای زوجه:
نام و نام خانوادگی: ..................................       نام و نام خانوادگی: ..................................
تاریخ: ................................................       تاریخ: ................................................

امضای شاهد ۱:                                            امضای شاهد ۲:
نام و نام خانوادگی: ..................................       نام و نام خانوادگی: ..................................
شماره ملی: ..........................................       شماره ملی: ..........................................
تاریخ: ................................................       تاریخ: ................................................

نتیجه گیری و توصیه نهایی

تنظیم یک صورت جلسه طلاق توافقی دقیق، جامع و شفاف، اولین و شاید مهمترین گام برای زوجینی است که تصمیم به جدایی مسالمت آمیز گرفته اند. این سند نه تنها به عنوان پایه ای مستحکم برای فرآیند قانونی طلاق عمل می کند، بلکه با روشن ساختن تمامی حقوق و تعهدات طرفین، از بروز اختلافات و سوءتفاهم های آتی به شکل چشمگیری جلوگیری می نماید. عدم توجه به جزئیات یا نگارش مبهم این توافقنامه می تواند منجر به مشکلات حقوقی پیچیده، طولانی شدن فرآیند و تحمیل هزینه های بیشتر شود.

با وجود راهنمایی های ارائه شده، پیچیدگی های قانونی و ظرافت های حقوقی موجود در هر پرونده طلاق، ضرورت دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از یک وکیل مجرب در امور خانواده را دوچندان می کند. وکیل متخصص می تواند با بررسی دقیق شرایط شما، از تضییع حقوق تان جلوگیری کرده، بهترین راه حل ها را پیشنهاد دهد و شما را در مسیر پرفراز و نشیب طلاق، با آگاهی و آرامش همراهی کند. در نهایت، به خاطر داشته باشید که هدف اصلی از طلاق توافقی، جدایی با حداقل آسیب و بیشترین تفاهم است و یک صورت جلسه محکم و قانونی، این هدف را محقق می سازد.