معرفی سرو ابرکوه قدیمی ترین درخت دنیا در یزد

سرو ابرکوه، که به نام سرو زرتشت نیز مشهور است، درختی کهنسال و باستانی در شهر ابرکوه یزد است که قدمتی تخمینی بین ۴۵۰۰ تا ۸۰۰۰ سال دارد و به عنوان یکی از قدیمی ترین موجودات زنده و از باشکوه ترین میراث های طبیعی جهان شناخته می شود.

در قلب کویر مرکزی ایران، در استان تاریخی یزد و شهرستان کهن ابرکوه، درختی ایستاده که قرن ها شاهد فراز و فرود تاریخ بوده و سرافراز و استوار، بر گذر زمان گواهی می دهد. این درخت، سرو ابرکوه، نه تنها یک پدیده طبیعی، بلکه گنجینه ای ملی و نمادی از استقامت، جاودانگی و ریشه های عمیق فرهنگی ایران است. سرو کهنسال ابرکوه که آوازه اش مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و چشم جهانگردان و دانشمندان بسیاری را خیره کرده است، اهمیت بی بدیلی در زمینه های تاریخی، فرهنگی، زیست محیطی و گردشگری دارد. این مقاله به بررسی جامع ابعاد مختلف این درخت شگفت انگیز می پردازد و اطلاعاتی دقیق و مستند را برای علاقه مندان به تاریخ طبیعی و میراث فرهنگی ایران ارائه می دهد.

سرو ابرکوه کجاست؟ نگین سبز کویر در قلب ایران

سرو ابرکوه، این درخت دیرزیست و تماشایی، در شهرستان ابرکوه (ابرقو) واقع در جنوب غربی استان یزد، یکی از کهن ترین مناطق ایران قرار دارد. این شهر که در مسیر اتوبان یزد-شیراز واقع شده و به عنوان یکی از اضلاع مثلث طلایی گردشگری ایران (شامل اصفهان، شیراز و یزد) شناخته می شود، خود به تنهایی میزبان مجموعه ای غنی از آثار تاریخی و طبیعی است که سرو ابرکوه تاج این مجموعه به شمار می رود. برای بازدید از این درخت، کافیست خود را به شهر ابرکوه برسانید. آدرس دقیق این اثر طبیعی ملی، میدان امام حسین، بعد از کمربندی شهر ابرکوه است.

موقعیت جغرافیایی و دسترسی

ابرکوه، شهری باستانی در حاشیه کویر، با اقلیمی خاص و طبیعتی منحصر به فرد، نه تنها به دلیل میزبانی از سرو کهنسال شهرت دارد، بلکه به واسطه قرارگیری در چهارراه تمدن ها، از دیرباز مکانی استراتژیک برای مبادلات فرهنگی و تجاری بوده است. دسترسی به این شهر از طریق جاده های اصلی که استان یزد را به استان های فارس و اصفهان متصل می کنند، بسیار آسان است. گردشگرانی که از یزد حرکت می کنند، با طی مسافتی حدود ۱۵۰ کیلومتر به ابرکوه می رسند، و از شیراز نیز مسافتی در حدود ۲۹۰ کیلومتر و از اصفهان ۲۶۰ کیلومتر فاصله دارد. جاده های منتهی به ابرکوه در اغلب ایام سال برای سفر مناسب هستند و زیرساخت های لازم برای میزبانی از گردشگران فراهم است. این موقعیت، ابرکوه و سرو کهنسالش را به یکی از مقاصد اصلی در برنامه های سفر گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.

علاوه بر دسترسی جاده ای، نزدیکی به شهرهای بزرگ و فرودگاه های بین المللی یزد، اصفهان و شیراز، امکان سفر به این منطقه را برای بازدیدکنندگان از سراسر جهان تسهیل می کند. این موقعیت خاص جغرافیایی، سرو ابرکوه را نه تنها یک جاذبه محلی، بلکه یک نقطه عطف در نقشه گردشگری ایران و جهان کرده است.

شگفتی عمر: سرو ابرکوه چند سال دارد؟ از روایت تا دانش

یکی از شگفت انگیزترین ویژگی های سرو ابرکوه، عمر فوق العاده طولانی آن است که آن را در زمره پیرترین موجودات زنده کره زمین قرار می دهد. تعیین دقیق سن این درخت عظیم الجثه، همواره موضوع بحث و پژوهش دانشمندان و کارشناسان بوده است. در حالی که برآوردهای مختلفی در مورد قدمت سرو ابرکوه وجود دارد، تمامی آن ها بر کهنسالی بی نظیر این درخت صحه می گذارند.

برآوردهای علمی قدمت

بر اساس تحقیقات و بررسی های علمی، قدمت سرو ابرکوه متفاوت گزارش شده است. الکساندر روف، دانشمند روسی، عمر این درخت را بین ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ سال برآورد کرده است. برخی دیگر از محققان روسی و ژاپنی، پس از بازدید از سرو کهنسال ابرکوه، قدمت آن را حتی تا ۷۰۰۰ یا ۸۰۰۰ سال نیز تخمین زده اند که این ارقام، سرو ابرکوه را در ردیف کهنسال ترین موجودات زنده جهان مانند متوشلخ (درخت کاج بریستل کون در کالیفرنیا با قدمت بیش از ۴۸۰۰ سال) قرار می دهد.

روش های تخمین سن درختان کهنسال معمولاً شامل بررسی حلقه های رشد سالیانه درخت (که البته در درختان بسیار پیر ممکن است دشوار باشد و نیاز به روش های غیرتهاجمی دارد)، استفاده از روش کربن ۱۴ (برای نمونه های مرده یا هسته های داخلی درخت)، و یا بررسی تاریخی و اساطیری است. با توجه به ابعاد عظیم سرو ابرکوه و گستردگی شاخ و برگ هایش، تخمین سن آن نیازمند تخصص و بررسی های دقیق است. آنچه مسلم است، سرو ابرکوه نه تنها قدیمی ترین درخت دنیا در یزد است، بلکه به احتمال زیاد قدیمی ترین موجود زنده ایران و یکی از چند موجود زنده کهنسال و باستانی در سراسر کره زمین محسوب می شود که همچنان با نشاط به حیات خود ادامه می دهد.

سرو ابرکوه با قدمتی که برخی آن را تا ۸۰۰۰ سال تخمین می زنند، یکی از پیرترین ارگانیسم های زنده روی کره زمین است که در کنار درخت متوشلخ، گواه بر عظمت و طول عمر شگفت انگیز طبیعت محسوب می شود.

مشخصات فیزیکی سرو ابرکوه عظمت یک کهنسال باستانی

در کنار قدمت بی بدیل، سرو ابرکوه از نظر ابعاد فیزیکی نیز بسیار چشمگیر و منحصر به فرد است. عظمت و ابهت این درخت کهنسال، از هر جهت بازدیدکنندگان را به شگفتی وا می دارد و گواهی بر قدرت و پایداری طبیعت است.

ابعاد و ویژگی های منحصربه فرد

سرو ابرکوه با نام علمی Cupressus sempervirens که به سرو شیراز یا سرو مدیترانه ای نیز مشهور است، ارتفاعی بین ۲۵ تا ۲۸ متر دارد. محیط تنه آن در قسمت روی زمین، بین ۱۱.۵ تا ۱۸ متر اندازه گیری شده و قطر تنه آن به طور متوسط ۴ تا ۴.۵ متر می رسد. برخی از شاخه های عظیم این درخت، طولی بین ۱.۸۵ تا ۲.۵ متر دارند که نشان دهنده گستردگی و شکوه تاج این سرو است.

ظاهر تنه سرو ابرکوه، پیچ وتاب خورده و درهم تنیده است که حکایت از سالیان دراز مقاومت در برابر عوامل طبیعی دارد. برگ های این درخت همیشه سبز است، که یکی از دلایل نمادین بودن سرو در فرهنگ ایرانی برای آزادگی، استقامت و جاودانگی است. این ویژگی های فیزیکی، سرو ابرکوه را از سایر درختان متمایز کرده و آن را به یک شاهکار طبیعی تبدیل کرده است. این مشخصات، نه تنها به توریست ها و علاقه مندان به طبیعت اطلاعات می دهد، بلکه برای دانشجویان و پژوهشگران گیاه شناسی نیز بسیار ارزشمند است.

دیدن این درخت عظیم الجثه از نزدیک، حس احترام و شگفتی را در هر بیننده ای برمی انگیزد. تنه قطور و شاخه های درهم تنیده اش، همچون رگ های حیاتی این مرز و بوم، داستان های ناگفته ای از تاریخ ایران را در دل خود پنهان کرده است. سرو ابرکوه نمادی از پیوند عمیق طبیعت و تاریخ، و شاهد زنده تمدنی است که در طول هزاران سال در این سرزمین ریشه دوانده است.

سرو ابرکوه در گذر تاریخ و باورها: ریشه های عمیق در فرهنگ ایرانی

سرو ابرکوه تنها یک درخت نیست، بلکه بخشی جدایی ناپذیر از تاریخ، فرهنگ، اساطیر و ادبیات ایران است. این درخت کهنسال، نه تنها در متون تاریخی و سفرنامه های مشهور ذکر شده، بلکه در دل باورها و افسانه های مردمان این سرزمین جایگاهی ویژه دارد.

ذکر در کتب تاریخی و سفرنامه ها

حمدالله مستوفی، مورخ و جغرافی دان نامدار ایرانی، در کتاب ارزشمند خود نزهت القلوب که در سال ۷۴۰ هجری قمری (۱۴ میلادی) تألیف شده، به وضوح از سرو ابرکوه یاد می کند. او می نویسد: آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشت و اکنون این از آن ها بلندتر و بزرگ تر است و درخت سرو در ایران زمین مثل آن نیست. این توصیف نشان می دهد که سرو ابرکوه از قرن ها پیش نیز به عنوان یک پدیده طبیعی منحصر به فرد شناخته شده بود.

علاوه بر این، مارکوپولو، جهانگرد مشهور ونیزی که در قرن سیزدهم میلادی از ایران دیدن کرده، در سفرنامه اش به نام سفرهای مارکوپولو یا شگفتی های جهان از سرو ابرکوه به شکلی خاص یاد می کند. او توصیف می کند: یکی از چند سروی که در ایران دیده ام، سرو خوش بالای ابرکوه است که همچون آبشاری سبز از آسمان بر روی زمین تفدیده ابرکوه فرو می آید و از هر طرف که وارد ابرکوه شوی، سرو کهنسال و پرطراوت مانند چراغ دریایی سبزی ما را به بندر دریای کویر و خورشید تابان فرا می خواند. این روایت مارکوپولو، مهر تأییدی بر شهرت جهانی و اهمیت سرو ابرکوه از دیرباز است.

افسانه ها و باورهای کهن

پیرامون سرو ابرکوه، افسانه ها و داستان های کهن بسیاری سینه به سینه نقل شده که عمق پیوند این درخت را با ریشه های فرهنگی ایران نشان می دهد. یکی از مشهورترین این روایت ها، انتساب کاشت آن به زرتشت پیامبر است. بر اساس این باور، زرتشت در ماه اسفند به ابرکوه رسید و با دستان خود بذر این سرو را کاشت و به مردم نوید داد که درختی ماندگار در شهرشان خواهند داشت که تاریخ پادشاهان را از سر می گذراند. به همین دلیل، سرو ابرکوه با عنوان درخت زرتشت نیز شناخته می شود.

روایت دیگری، کاشت سرو را به یافث، پسر نوح نبی، پس از توفان بزرگ نسبت می دهد. بر اساس این افسانه، یافث به شکرانه نجات از توفان، نهال سرو را در این دشت غرس کرد. همچنین، برخی باورها سرو ابرکوه را یکی از دوازده درخت مقدس قوم اصحاب رس می دانند که پس از عذاب الهی، تنها این سرو سربلند باقی ماند. ارتباط با شخصیت هایی مانند اسکندر مقدونی، ضحاک، ابراهیم و سلیمان نبی نیز در برخی حکایات محلی دیده می شود که همگی بر اهمیت و قداست این درخت در طول تاریخ تأکید دارند.

جایگاه نمادین سرو در فرهنگ و هنر ایرانی

سرو از دیرباز در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه ای داشته و به عنوان درخت ملی ایران شناخته می شود. این درخت نماد آزادگی، استقامت، جاودانگی و زندگی است. ریشه های این نمادگرایی را می توان در نگاره ها و حجاری های باستانی ایران، به ویژه در دوره هخامنشی و در مجموعه تخت جمشید، به وضوح مشاهده کرد. در این آثار، سرو به کرات به عنوان درختی مقدس و نمادی از حیات و پایداری نقش بسته است.

حضور سرو در هنر پارچه بافی و سایر صنایع دستی ایرانی نیز چشمگیر است. سرو خمیده که نمادی از فروتنی و در عین حال سربلندی است، بعدها به طرح بته جقه تبدیل شد که یکی از محبوب ترین و شناخته شده ترین نقوش ایرانی است و به سایر فرهنگ ها نیز راه یافته. این نقش، تجلی هنری از سرو در طول تاریخ است که حتی پس از تغییرات فرهنگی و تاریخی، همچنان اصالت خود را حفظ کرده است.

در ادبیات فارسی نیز سرو حضوری پررنگ دارد. حافظ و سعدی، دو تن از بزرگترین شاعران ایران، بارها در اشعار خود به سرو اشاره کرده اند. سعدی می فرماید:

به سرو گفت کسی میوه ای نمی آری
جواب داد که آزادگان تهی دست اند

این بیت، اوج نماد آزادگی و بی نیازی سرو را به نمایش می گذارد. حافظ نیز قامت معشوق را به سرو تشبیه می کند که نشان از زیبایی و شکوه این درخت در تصورات شاعرانه دارد. این حضور گسترده در ابعاد مختلف فرهنگ ایرانی، سرو ابرکوه را به نمادی زنده و پویا از هویت ملی تبدیل کرده است.

ثبت ملی و تلاش برای ثبت جهانی: گنجینه ای برای آیندگان

با توجه به اهمیت بی بدیل سرو ابرکوه، چه از لحاظ قدمت و چه از منظر ارزش های فرهنگی و طبیعی، تلاش های گسترده ای برای حفاظت و معرفی این میراث گرانبها صورت گرفته است. این تلاش ها شامل ثبت ملی و پیگیری برای ثبت جهانی این درخت در فهرست یونسکو است.

ثبت به عنوان اثر طبیعی ملی

سرو ابرکوه در تاریخ ۲۷ اسفندماه سال ۱۳۸۲، با مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست، به عنوان یکی از آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسید. این ثبت، جایگاهی قانونی و رسمی برای حفاظت از این درخت فراهم آورد و آن را در ردیف دیگر آثار طبیعی برجسته کشور، مانند قله دماوند، قرار داد. پیش از این مصوبه، مسئولیت حفاظت و مدیریت سرو بر عهده شهرداری ابرکوه بود، اما پس از آن، مدیریت آن به اداره حفاظت محیط زیست استان یزد سپرده شد.

سازمان های مسئول همچون محیط زیست، شهرداری و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نقش کلیدی در حفظ این گنجینه ایفا می کنند. ثبت ملی، به معنای به رسمیت شناختن ارزش های اکولوژیکی، تاریخی و فرهنگی سرو ابرکوه در سطح ملی است و تضمین می کند که برنامه های حفاظتی منظم برای بقای آن انجام شود. این اقدام مهم، نخستین گام در راستای تضمین پایداری و سلامت این درخت برای نسل های آینده بود.

تلاش ها برای ثبت در فهرست یونسکو

فراتر از ثبت ملی، تلاش های جدی برای ثبت سرو ابرکوه در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز در جریان است. ثبت جهانی در یونسکو، مزایای بی شماری برای سرو ابرکوه و شهرستان ابرکوه به همراه خواهد داشت. این امر نه تنها اعتبار و شهرت جهانی سرو را افزایش می دهد، بلکه حمایت های مالی و فنی بین المللی را برای برنامه های حفاظتی جذب می کند و سطح آگاهی عمومی جهانی را نسبت به این پدیده طبیعی بی نظیر ارتقا می بخشد.

ثبت در یونسکو همچنین می تواند به توسعه گردشگری پایدار در منطقه ابرکوه کمک شایانی کند، بازدیدکنندگان بیشتری را جذب کرده و زمینه را برای رونق اقتصادی محلی فراهم آورد، البته با رعایت اصول حفاظت و مدیریت مسئولانه. این هدف، نیازمند همکاری مستمر بین نهادهای ملی و بین المللی است تا پرونده ای جامع و قوی برای ارائه به یونسکو تهیه شود که تمامی ابعاد ارزشمند سرو ابرکوه را به بهترین نحو معرفی کند.

چالش ها و راهکارهای حفاظت از سرو ابرکوه: نگهداری از یک میراث جهانی

علی رغم قدمت و اهمیت فراوان، سرو ابرکوه در طول حیات پربار خود با چالش ها و تهدیدات متعددی روبرو بوده است. حفاظت از این موجود زنده کهنسال، نیازمند رویکردی جامع و پایدار است که هم تهدیدات طبیعی و هم آسیب های انسانی را در بر گیرد.

تهدیدات و آسیب ها

بخش عمده ای از آسیب های وارده به سرو ابرکوه، ناشی از فعالیت های انسانی و عدم آگاهی بازدیدکنندگان است. یادگاری نویسی بر تنه درخت، بالارفتن از شاخه ها و شکستن آن ها، از جمله رفتارهایی است که به تدریج سلامت درخت را به خطر می اندازد. این اقدامات، علاوه بر آسیب های فیزیکی، راه را برای ورود آفات و بیماری ها نیز باز می کند.

عامل دیگر، خطر خشکی و کم آبی است. حفر بی رویه چاه ها در اطراف ابرکوه و اختلال در مسیر قنات های تاریخی منطقه، سفره های آب زیرزمینی را کاهش داده و این درخت را با تنش آبی مواجه کرده است. همچنین، شایعات نادرست، مانند خبر سوختن سرو ابرکوه در سال ۱۳۹۵، هرچند به سرعت تکذیب شد، اما می تواند نگرانی های بی موردی را ایجاد کند و اذهان عمومی را مشوش سازد.

علاوه بر تهدیدات انسانی و محیطی، سرو ابرکوه مانند هر موجود زنده دیگری در معرض آفات و بیماری های طبیعی نیز قرار دارد. این آفات می توانند به مرور زمان سلامت درخت را به خطر اندازند و در صورت عدم رسیدگی، منجر به ضعف و حتی مرگ آن شوند.

اقدامات حفاظتی و مدیریتی

برای مقابله با این تهدیدات و تضمین بقای سرو ابرکوه، اقدامات حفاظتی و مدیریتی متعددی در دستور کار قرار گرفته است. حصارکشی در اطراف درخت و حضور نگهبانان، اولین گام برای جلوگیری از آسیب های مستقیم توسط بازدیدکنندگان است. این حصارکشی به منظور ایجاد حریم امن برای درخت و کنترل دسترسی افراد به تنه و شاخه های آن انجام شده است.

برای مقابله با آفات و بیماری ها، مبارزه بیولوژیک با آفات مورد توجه قرار گرفته است که به معنای استفاده از روش های طبیعی برای کنترل جمعیت آفات و کاهش نیاز به سموم شیمیایی است. نصب صاعقه گیر نیز برای محافظت از درخت در برابر ضربات صاعقه، به ویژه با توجه به ارتفاع بلند و موقعیت آن در منطقه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

همچنین، یک کمیته استانی ساماندهی سرو ابرکوه با مسئولیت سازمان محیط زیست و همکاری کارشناسانی از ارگان های مختلف مانند دفتر فنی استانداری، سازمان جهاد کشاورزی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان، اداره حفظ نباتات، اداره کل منابع طبیعی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شهرداری و فرمانداری ابرکوه تشکیل شده است. این کمیته در جلسات مستمر خود، راهکارهای حفاظتی و مدیریتی مبتنی بر دانش روز و دیدگاه های حفاظتی را تدوین و اجرا می کند. تهیه طرح های تفصیلی-اجرایی برای نحوه نگهداری نیز در همین راستا انجام شده تا تمامی ملاحظات حفاظتی، گردشگری و خدمات شهری در کنار هم دیده شوند.

نهایتاً، مشارکت مردم و گردشگران در حفظ این میراث گرانبها از اهمیت حیاتی برخوردار است. افزایش آگاهی عمومی نسبت به ارزش سرو ابرکوه و فرهنگ سازی برای رفتار مسئولانه در قبال طبیعت، می تواند ضامن بقای این موجود کهنسال برای نسل های آینده باشد.

جاذبه های دیگر شهرستان ابرکوه: سفری جامع به شهر کهنسال

شهرستان ابرکوه، علاوه بر سرو کهنسال خود، گنجینه ای از دیدنی های تاریخی و طبیعی را در دل خود جای داده است که بازدید از آن ها می تواند مکمل سفری به یادماندنی به این منطقه باشد. این شهر، با بافتی تاریخی و معماری کویری منحصر به فرد، فرصتی برای آشنایی عمیق تر با فرهنگ و تمدن ایرانی فراهم می آورد.

دیدنی های تاریخی و طبیعی اطراف

یکی از شاخص ترین بناهای تاریخی ابرکوه، گنبد عالی ابرکوه است که به عنوان یکی از شاهکارهای معماری سلجوقی شناخته می شود. این بنای هشت ضلعی آجری با تزئینات نفیس، آرامگاه یکی از حکمرانان محلی آل کاکویه است و قدمت آن به قرن پنجم هجری بازمی گردد. بازدید از گنبد عالی، نمادی از عظمت و شکوه هنر معماری ایرانی است.

مسجد جامع ابرکوه نیز با قدمتی که به دوران سلجوقی می رسد، از دیگر جاذبه های مهم این شهر است. این مسجد با ایوان ها، شبستان ها و تزئینات آجری خود، نمونه ای زیبا از مساجد تاریخی ایران است که هنوز هم محل عبادت و تجمع مردم است.

خانه آقازاده و بادگیر معروف آن، یکی دیگر از نقاط برجسته گردشگری در ابرکوه است. این خانه تاریخی با معماری باشکوه کویری، شامل حیاط مرکزی، تالارهای زیبا و به ویژه بادگیری که تصویر آن بر روی اسکناس های کشور نیز نقش بسته، نمادی از هوش معماری ایرانی در سازگاری با اقلیم کویر است.

یخچال خشتی ابرکوه، از جمله سازه های باستانی است که نشان دهنده توانایی ایرانیان در ذخیره آب و یخ در دل کویر است. این یخچال، گواهی بر سبک زندگی و مهندسی پیشینیان در مواجهه با چالش های اقلیمی است.

همچنین، آرامگاه عزیزالدین نسفی، عارف و صوفی قرن هفتم هجری، نیز از دیگر مکان های دیدنی است که مورد توجه علاقه مندان به عرفان و ادبیات فارسی قرار می گیرد. این آرامگاه، یادآور شخصیت های بزرگی است که در این سرزمین زیسته اند و به غنای فرهنگی آن افزوده اند.

علاوه بر این، استان یزد خود میزبان چندین درخت کهنسال دیگر نیز هست که هر کدام به نوبه خود ارزش بازدید دارند، اما سرو ابرکوه بدون شک شاخص ترین و قدیمی ترین آن هاست. سفر به ابرکوه، فرصتی برای درک عمیق تر از پیوند میان طبیعت، تاریخ و فرهنگ در یک سرزمین کهن است.

نتیجه گیری

سرو ابرکوه، نگین سبز کویر یزد و قدیمی ترین درخت دنیا در یزد، بیش از یک پدیده طبیعی صرف است؛ این درخت باستانی نمادی زنده از تاریخ، فرهنگ، استقامت و جاودانگی سرزمین ایران است. عمر هزاران ساله آن، گواه بر ریشه های عمیق تمدنی است که در این خاک پرورش یافته و از دل اساطیر و افسانه ها، تا دل کتب تاریخی و سفرنامه های جهانگردان، خود را در اذهان ثبت کرده است. از توصیفات حمدالله مستوفی و مارکوپولو گرفته تا باورهای کهن مرتبط با زرتشت و یافث، سرو ابرکوه همیشه بخشی جدایی ناپذیر از هویت ایرانی بوده است.

ابعاد عظیم فیزیکی و جایگاه نمادین آن در هنر و ادبیات فارسی، بر اهمیت این میراث ملی می افزاید. تلاش ها برای ثبت ملی و پیگیری ثبت جهانی سرو ابرکوه در یونسکو، نشان از درک ارزش بی بدیل آن برای نسل های آینده دارد. با این حال، حفظ این گنجینه طبیعی و فرهنگی نیازمند هوشیاری و مسئولیت پذیری جمعی در برابر تهدیدات طبیعی و انسانی است. نگهداری از سرو ابرکوه، مسئولیت مشترک تمام ایرانیان و دوستداران طبیعت است. بازدید از این شگفتی طبیعت، نه تنها فرصتی برای تماشای یک موجود زنده کهنسال است، بلکه سفری است به عمق تاریخ و فرهنگ غنی ایران.

بیایید با هم در حفظ سرو ابرکوه و تمامی میراث های طبیعی و فرهنگی کشورمان کوشا باشیم تا این گنجینه ها با شکوه و عظمت خود، برای نسل های آینده نیز پابرجا بمانند و داستان های بی شمار خود را بازگو کنند.