راه حلی واقع بینانه برای کنکور – دکتر سبطی

کنکور، نقطه ای سرنوشت ساز در زندگی بسیاری از جوانان ایرانی است. با وجود بحث های فراوان درباره حذف آن، راه حل واقع بینانه دکتر سبطی بر اصلاح هوشمندانه سیستم تأکید دارد، نه پاک کردن صورت مسئله. او به جای حذف کلی، بر بازنگری در شیوه امتیازدهی و فرصت های تکرار آزمون متمرکز است تا از اضطراب زایی کنکور کاسته و عدالت آن را افزایش دهد. این رویکرد، ضمن حفظ مزایای ساختار تستی، معایب آن را به حداقل می رساند.

کنکور سراسری، آزمونی که سال هاست نبض نظام آموزشی عالی کشور را در دست دارد، همواره موضوع بحث های داغ و چالش برانگیز بوده است. از خانواده ها و دانش آموزان گرفته تا مسئولان و کارشناسان، هر یک به نوبه خود، دغدغه هایی پیرامون این آزمون ملی دارند. در این میان، برخی به دنبال حذف کامل کنکور هستند، در حالی که برخی دیگر معتقدند این آزمون، با وجود کاستی ها، ضروری است و باید به دنبال اصلاح آن بود. دکتر هامون سبطی، یکی از کارشناسان و صاحب نظران برجسته حوزه آموزش، دیدگاهی واقع بینانه و مبتنی بر اصلاح ارائه می دهد. او با اتکا به تجربه طولانی مدت در حوزه آموزش و سنجش، به جای شعار حذف کنکور، بر رویکردی عمیق تر و کارآمدتر تأکید می کند که هم مزایای کنکور تستی را حفظ کند و هم از معایب آن، به ویژه اضطراب زایی و نمره منفی، بکاهد. این مقاله به بررسی و تبیین دقیق دیدگاه دکتر سبطی می پردازد و راهکار پیشنهادی او را برای بهبود آزمون سراسری کنکور تشریح می کند.

چرا کنکور شکل گرفت؟ نگاهی به فلسفه وجودی آزمون سراسری

قبل از آنکه به بررسی چالش ها و راهکارهای موجود برای کنکور بپردازیم، ضروری است تا ریشه های شکل گیری این آزمون را درک کنیم. در گذشته، پیش از وجود کنکور سراسری، هر دانشگاهی به صورت مستقل و در زمان های متفاوت، آزمون ورودی خاص خود را برای رشته های مختلف برگزار می کرد. این شیوه، به دلیل عدم هماهنگی و تشتت در معیارها، به تدریج با مشکلاتی در زمینه عدالت آموزشی و دسترسی برابر به فرصت های تحصیلی مواجه شد. با افزایش تعداد داوطلبان ورود به آموزش عالی و گسترش مراکز دانشگاهی، نیاز به یک سیستم یکپارچه برای سنجش و پذیرش دانشجو بیش از پیش احساس شد.

در نتیجه، کنکور سراسری با هدف اصلی برقراری عدالت آموزشی شکل گرفت. این آزمون، به عنوان یک ابزار سنجش استاندارد و عینی، این امکان را فراهم آورد تا تمامی داوطلبان از سراسر کشور، فارغ از موقعیت جغرافیایی یا اجتماعی، بر اساس شایستگی علمی خود مورد ارزیابی قرار گیرند. سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان متولی برگزاری این آزمون، طی دهه ها تجربه، توانسته است سازوکارهای دقیقی برای طراحی، اجرا و تصحیح آزمون های ملی توسعه دهد. این سازمان، با رعایت بالاترین استانداردهای علمی، امنیتی و اخلاقی، در جهت حفظ سلامت و اعتبار آزمون سراسری تلاش کرده است. یکی از مهمترین دلایل انتخاب شیوه تستی برای کنکور، به حداقل رساندن خطاهای انسانی و مداخلات سلیقه ای در فرآیند تصحیح و نمره گذاری است. در یک آزمون تستی، پاسخ صحیح مشخص است و فرآیند تصحیح توسط ماشین انجام می شود که این امر، عینیت و سرعت بالایی را در اعلام نتایج تضمین می کند و از بروز تعارضات و اعتراضات احتمالی می کاهد.

اگرچه کنکور سراسری در طول سالیان متمادی با انتقاداتی همراه بوده و به واسطه برخی سوءاستفاده ها، وجهه آن مخدوش شده است، اما فلسفه بنیادین آن یعنی برقراری عدالت و سنجش یکپارچه، همچنان پابرجا و ضروری به نظر می رسد. در شرایط کنونی نظام آموزشی کشور، هنوز هم نیازمند یک شیوه عادلانه هستیم که هر فردی با هر سن و شرایطی، بتواند فرصت ورود به دانشگاه را داشته باشد و احساس کند که حقوقش پایمال نشده است. این نیاز حیاتی، تنها از طریق برگزاری آزمونی سراسری، هماهنگ و با کمترین امکان مداخله انسانی، قابل برآورده شدن است.

چالش های کنکور فعلی: فراتر از تصورات رایج

با وجود فلسفه ارزشمند کنکور در برقراری عدالت، واقعیت های اجرایی و پیامدهای اجتماعی آن، چالش های عمیقی را پدید آورده است. این مشکلات، تنها به مسائل فنی آزمون محدود نمی شوند، بلکه سلامت روان داوطلبان و خانواده ها را نیز تحت تأثیر قرار می دهند و بستر را برای سودجویی های مختلف فراهم می سازند.

اضطراب کنکور: باری سنگین بر دوش دانش آموزان و خانواده ها

یکی از بزرگترین و ملموس ترین مشکلات کنکور، اضطراب زایی مفرط آن است. دانش آموزان، حتی تا دو سال پیش از روز کنکور، با دلهره و نگرانی از نتایج احتمالی آزمون دست و پنجه نرم می کنند. این اضطراب توان فرسا، نه تنها بر عملکرد تحصیلی آن ها تأثیر منفی می گذارد، بلکه آرامش روانی خود و خانواده هایشان را نیز سلب می کند. بسیاری از والدین، به دلیل شدت فشارهای روانی بر فرزندانشان، به دنبال راهکار و مراجعه به روانشناسان و روانپزشکان هستند. حتی رتبه های برتر کنکور نیز بارها اذعان کرده اند که بزرگترین مشکلشان در مسیر کنکور، مقابله با استرس و اضطراب بوده است. این فشار روحی بالا، محیطی مناسب برای رشد موسسات سودجو و دلالانی فراهم می کند که با ادعاهای واهی، از نگرانی خانواده ها برای کسب درآمد استفاده می کنند.

عدم جبران پذیری و فرصت های از دست رفته

یکی دیگر از عوامل مهم اضطراب در کنکور سراسری، ماهیت تک مرحله ای و غیرقابل جبران بودن آن است. در نظام آموزش و پرورش عادی، اگر دانش آموزی در درسی مردود شود، همیشه این فرصت را دارد که دوباره در امتحان شرکت کرده و نمره خود را جبران کند. اما در کنکور، یک اشتباه یا یک روز ناموفق، می تواند حاصل ماه ها یا حتی سال ها تلاش بی وقفه را از بین ببرد. این عدم وجود فرصت جبران، به ویژه برای داوطلبان پسر که با چالش خدمت سربازی نیز روبرو هستند، اضطراب مضاعفی ایجاد می کند. بسیاری از دانش آموزان، پس از آزمون با حالتی شوک زده و سرخورده از جلسه خارج می شوند. تجربه گذشته آزمون دانشگاه آزاد اسلامی، که چند هفته پس از کنکور سراسری برگزار می شد، نشان داد که وجود فرصت دوم چقدر می تواند در کاهش استرس و بهبود عملکرد داوطلبان مؤثر باشد. بسیاری از داوطلبانی که به دلیل استرس در کنکور سراسری نتیجه مطلوب نگرفتند، در کنکور آزاد با موفقیت بیشتری روبرو شدند.

نقد سیستم نمره منفی و تست های دام دار

نحوه فعلی نمره گذاری در کنکور سراسری، که شامل ۱۰۰ نمره مثبت برای پاسخ صحیح و ۳۳ نمره منفی برای هر پاسخ غلط است، خود یکی از نقاط ضعف و عامل اضطراب آفرین محسوب می شود. بسیاری از تست های کنکور دارای دام هستند؛ به این معنی که طراح سوال به گونه ای هوشمندانه گزینه های غلط را طراحی کرده است که دانش آموزان با دانش نسبی و نیمه کاره، به راحتی در دام افتاده و به جای رسیدن به پاسخ صحیح، دچار اشتباه شده و نمره منفی می گیرند. این در حالی است که دانش آموزی که از اساس با موضوع آشنایی ندارد و به سوال پاسخ نمی دهد، هیچ نمره منفی ای دریافت نمی کند. این وضعیت، تناقضی آشکار در سنجش دانش ایجاد می کند: فردی که دانش بیشتری دارد (هرچند ناکامل) جریمه می شود، در حالی که فرد بی اطلاع، بدون آسیب از این مرحله عبور می کند. این سیستم، به جای تمایز بین سطوح مختلف دانش، عدالت را زیر سوال می برد و اعتماد به نفس داوطلب را کاهش می دهد.

سنجش خلاقیت در کنکور: دفاع از کیفیت سوالات

یکی از انتقادات رایج به کنکور سراسری، این است که این آزمون خلاقیت را سنجش نمی کند. اما بررسی دقیق سوالات کنکور در دهه های اخیر نشان می دهد که طراحان سوال، با بهره گیری از خلاقیت و پیچیدگی های علمی، سوالاتی را طراحی می کنند که نیازمند درک عمیق و کاربرد مفاهیم هستند، نه صرفاً حفظیات. مقایسه سوالات کنکور با امتحانات نهایی، به وضوح سطح بالاتر و خلاقانه تر سوالات کنکور را نشان می دهد. همچنین، کیفیت و عمق علمی کتاب های کمک آموزشی کنکور، به مراتب بالاتر از منابعی است که برای امتحانات نهایی تدوین می شوند و این خود گواه بر سطح پیچیدگی و نیازمندی به تفکر خلاق در آمادگی برای کنکور است. بنابراین، مشکل اصلی کنکور نه در عدم سنجش خلاقیت، بلکه در عوامل دیگری نهفته است که اضطراب زایی و عدم جبران پذیری از جمله مهمترین آن ها هستند.

بزرگترین مشکل کنکور، اضطراب زایی مفرط و عدم جبران پذیری آن است که نه تنها بر سلامت روان دانش آموزان تأثیر می گذارد، بلکه عدالت سیستم نمره منفی را زیر سوال می برد و بستر را برای سوءاستفاده فراهم می کند.

چرا حذف کنکور راه حل نیست؟ نقدی بر رویکردهای جایگزین

شعار حذف کنکور در نگاه اول جذاب به نظر می رسد، اما با بررسی عمیق تر، مشخص می شود که این رویکرد تنها صورت مسئله را پاک می کند و می تواند مشکلات به مراتب بزرگتر و پیچیده تری را جایگزین آن سازد. جایگزینی کنکور تستی با امتحانات نهایی تشریحی، که اغلب به عنوان راه حل مطرح می شود، خود با چالش های جدی و بنیادین همراه است.

امتحانات نهایی تشریحی: موانع و چالش ها

در سال های اخیر، برخی پیشنهاد داده اند که وزارت آموزش و پرورش، با استفاده از مکانیزم امتحانات نهایی کشوری، مسئولیت ارزیابی شایستگی داوطلبان برای ورود به آموزش عالی را بر عهده بگیرد. اما این تغییر، تنها نوع آزمون را از تستی به تشریحی تغییر می دهد و مشکلات جدیدی را به همراه خواهد داشت:

1. دخالت داوری انسانی: در آزمون های تشریحی، تصحیح اوراق به ناچار متکی بر داوری انسانی است. این امر، حتی با وجود مصححان شریف و متخصص، می تواند به دلیل تفاوت در برداشت ها و معیارهای تصحیح، منجر به ابهام در نمره گذاری شود. در حال حاضر، حتی با وجود سیستم تستی و پاسخنامه خوان های ماشینی، سازمان سنجش با حجم بالایی از اعتراضات داوطلبان و خانواده ها روبروست. حال تصور کنید با تصحیح چند میلیون برگه امتحانی تشریحی و اعمال ذهنیت های فردی در نمره گذاری، با چند میلیون اعتراض و هیجانات آنی روبرو خواهیم شد که کنترل آن در چنین وسعتی بسیار دشوار خواهد بود. پدر و مادری که حتی برای ۰.۲۵ نمره فرزندشان در امتحان نهایی معترض می شوند، چگونه نتایج نهایی تشریحی را خواهند پذیرفت؟
2. مسائل امنیتی: سازمان سنجش در طول سالیان متمادی، سیستم امنیتی بسیار قدرتمندی برای حفظ محرمانگی سوالات و طراحان آن ایجاد کرده است، به طوری که طراحان سوالات کنکور سال ها ناشناخته باقی مانده اند. اگر کنکور به امتحانات نهایی تبدیل شود و تعداد طراحان سوال در سراسر کشور افزایش یابد، حفظ این ناشناختگی و جلوگیری از لو رفتن سوالات، به مراتب دشوارتر خواهد شد. هر امتحان نهایی در واقع یک کنکور کوچک است و نیازمند همان سطح از امنیت و تدابیر سازمان سنجش است.
3. افزایش فساد و سودجویی: حذف کنکور به معنای از بین رفتن موسسات کنکوری نیست؛ بلکه به احتمال قوی منجر به تغییر شکل فعالیت آن ها خواهد شد. موسسات جدید با تبلیغاتی فریبنده مانند تضمین معدل ۲۰، طراحی سوالات مشابه امتحان نهایی یا استفاده از معلمان طراح سوال پدیدار خواهند شد و فضای آموزشی را از دروغ و سودجویی پر خواهند کرد. این وضعیت، نه تنها مشکلات اخلاقی بیشتری را در پی خواهد داشت، بلکه مسائل امنیتی و فساد را نیز تشدید خواهد کرد.
4. مسائل لجستیکی و مالی: برگزاری امتحانات نهایی در ابعاد کشوری، با هزینه های بسیار گزافی همراه است. بر اساس آمارهای موجود، هزینه برگزاری هر امتحان نهایی ده ها میلیارد تومان است. اگر این آزمون ها در طول سه یا چهار سال دبیرستان چندین بار برگزار شوند، با افزایش چشمگیر و غیرقابل تصوری در هزینه های ملی روبرو خواهیم شد. این امر، بار مالی سنگینی را بر دوش دولت و خانواده ها تحمیل می کند.

با توجه به موارد ذکر شده، مشخص است که سازمان سنجش، با سال ها تجربه و تخصصی که در برگزاری آزمون های ملی دارد، به مثابه یک دژ امنیتی عمل می کند و جایگزینی آن با وزارتخانه های دیگر یا سیستم های ناکارآمدتر، در عمل ناممکن یا فاجعه بار خواهد بود. بنابراین، به جای پاک کردن صورت مسئله و ایجاد مشکلات جدید، راه منطقی و واقع بینانه، حفظ سازمان سنجش و شیوه تستی آزمون، اما با اعمال اصلاحات هوشمندانه است.

راهکار واقع بینانه دکتر سبطی: بازنگری هوشمندانه در سیستم سنجش

دکتر هامون سبطی، با درک عمیق از چالش ها و مزایای کنکور، راه حلی واقع بینانه و کارآمد را ارائه می دهد که بر دو محور اصلی استوار است: تغییر شیوه امتیازدهی به گزینه های سوالات تستی و امکان برگزاری چندباره آزمون در طول سال. این راهکار، با هدف کاهش اضطراب داوطلبان و افزایش عدالت در سنجش، بدون حذف ماهیت تستی کنکور، آن را به یک آزمون تشریحی در قالب تستی نزدیک می کند.

قلب راهکار: تغییر شیوه امتیازدهی به گزینه های تستی (وزن دهی)

محور اصلی پیشنهاد دکتر سبطی، بازنگری در سیستم نمره دهی به گزینه های سوالات تستی است. در روش فعلی، تنها یک گزینه پاسخ صحیح با ۱۰۰ نمره مثبت دارد و سه گزینه دیگر، به یک اندازه اشتباه تلقی شده و منجر به ۳۳ نمره منفی می شوند. این شیوه، همانطور که پیشتر گفته شد، باعث می شود دانش آموزانی که دانش نیمه کاره دارند و وارد دام سوال می شوند، جریمه شوند، در حالی که دانش آموزان کاملاً بی اطلاع که پاسخ نمی دهند، نمره منفی نمی گیرند.

دکتر سبطی پیشنهاد می کند که به جای صرفاً درست یا غلط دانستن گزینه ها، برای هر گزینه وزن قائل شویم. یعنی گزینه ها بر اساس میزان نزدیکی به پاسخ صحیح، امتیاز متفاوتی دریافت کنند:

• پاسخ کاملاً صحیح: ۱۰۰ نمره مثبت.
• گزینه های نزدیک به پاسخ صحیح یا دارای ارتباط منطقی با موضوع: امتیاز مثبت کمتر (مثلاً ۳۰ نمره مثبت). این گزینه ها نشان می دهند که داوطلب تا حدی موضوع را درک کرده است.
• گزینه های تا حدی اشتباه: صفر یا منفی کم (مثلاً ۱۰ نمره منفی). این گزینه ها نشان می دهند که داوطلب تا حدی در تشخیص اشتباه بوده است.
• گزینه های کاملاً غلط و پرت: منفی بالا (مثلاً ۳۰ یا بیشتر نمره منفی). انتخاب این گزینه ها نشان دهنده عدم درک مطلب یا پاسخ دهی تصادفی است.

این روش وزن دهی، از لحاظ تکنیکی کاملاً قابل اجراست و می تواند عدالت را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. برای درک بهتر، به چند مثال توجه کنید:

مثال ۱: سوال ادبیات (آرایه های ادبی)

در یک دوبیتی، ممکن است یک گزینه (مثلاً استعاره) پاسخ کاملاً صحیح باشد (۱۰۰+). اما گزینه ای دیگر (مثلاً تشخیص) که از نظر مفهومی به استعاره نزدیک است و شاعر نیز دل و لاله را در جایگاه انسانی قرار داده، می تواند ۳۰ نمره مثبت بگیرد. گزینه ای مانند کنایه که هیچ ارتباطی ندارد، صفر امتیاز و گزینه ای مانند تضاد که کاملاً غلط است، ۳۰- نمره بگیرد. این کار باعث می شود دانش آموزی که دام سوال را تشخیص نداده ولی درک نسبی از مفهوم آرایه داشته، نمره منفی کامل نگیرد.

مثال ۲: سوال زبان انگلیسی (پر کردن جای خالی)

اگر پاسخ صحیح گزینه fiction باشد (۱۰۰+). گزینه ای مانند history می تواند ۳۰+ نمره بگیرد، زیرا از نظر مفهومی (مطالعه و خواندن) به پاسخ صحیح نزدیک است و نشان می دهد داوطلب مفهوم کلی متن را درک کرده، اما در جزئیات، بهترین گزینه را انتخاب نکرده است. در مقابل، گزینه هایی مانند astronomy که کاملاً بی ربط هستند، می توانند نمره منفی بالایی داشته باشند، چرا که نشان دهنده عدم درک متن هستند.

مثال ۳: سوال جغرافیا (سرحدات طبیعی ایران)

در سوالی درباره سرحدات طبیعی ایران، اگر گزینه اترک پاسخ صحیح باشد (۱۰۰+). گزینه ای مانند قصر شیرین (که مرز سیاسی است نه طبیعی) می تواند صفر یا حداقل نمره منفی را دریافت کند، زیرا دانش آموز اصطلاح سرحدات را فهمیده اما به کلمه طبیعی توجه نکرده است (دام سوال). اما گزینه هایی مانند کویر کاشان (که در داخل کشور است) باید بیشترین نمره منفی را دریافت کند زیرا نشان دهنده عدم آشنایی با مفهوم مرز است.

پیشنهاد تکمیلی: برگزاری چندباره کنکور در طول سال

علاوه بر تغییر شیوه امتیازدهی، دکتر سبطی پیشنهاد می دهد که کنکور حداقل دو بار در سال، با فاصله زمانی کوتاه (مثلاً ۱۵ روز یا ۳ هفته) برگزار شود. این امکان به داوطلبان اجازه می دهد تا در صورت عدم رضایت از نتیجه آزمون اول، شانس مجدد برای جبران داشته باشند. سازمان سنجش می تواند بهترین نتیجه از این دو آزمون را برای هر داوطلب لحاظ کند یا حتی اختیار انتخاب نتیجه برتر را به خود داوطلب بسپارد. این رویکرد، به طور چشمگیری از اضطراب داوطلبان می کاهد، زیرا آن ها می دانند که تنها یک فرصت بی بازگشت ندارند و در صورت بروز مشکل (مانند بیماری، اضطراب شدید یا بدشانسی) می توانند دوباره شانس خود را امتحان کنند.

مزایای راهکار پیشنهادی: آرامش و عدالت بیشتر

راهکار پیشنهادی دکتر سبطی، با اصلاحات هوشمندانه ای که در سیستم کنکور اعمال می کند، مزایای متعددی را به همراه دارد:

• کاهش چشمگیر اضطراب: وجود فرصت جبران و اطمینان از اینکه تلاش های یک ساله یا چند ساله با یک آزمون از بین نمی رود، به شدت از بار روانی و استرس داوطلبان و خانواده ها می کاهد.
• افزایش عدالت و تمایز واقعی: سیستم وزن دهی به گزینه ها، بین سطوح مختلف دانش و فهم داوطلبان تمایز قائل می شود. این رویکرد، دانش آموزانی را که دانش نسبی دارند اما در دام سوال افتاده اند، جریمه نمی کند و انصاف بیشتری را در سنجش به ارمغان می آورد.
• حفظ مزایای آزمون تستی: با وجود تغییر در شیوه نمره دهی، ماهیت تستی کنکور حفظ می شود. این یعنی سرعت در تصحیح، عینیت در نتایج و عدم دخالت انسانی در فرآیند ارزیابی، که از مزایای اصلی کنکور تستی هستند، همچنان پابرجا خواهند ماند.
• نزدیک شدن به مزایای آزمون تشریحی: با وزن دهی به گزینه ها، کنکور تستی قادر خواهد بود عمق فهم و بصیرت داوطلب را تا حدودی بسنجد، بدون آنکه وارد معایب تصحیح انسانی آزمون های تشریحی شود. این روش، مانند آزمون های تشریحی که حتی برای پاسخ های ناقص نیز نمره قائل می شوند، به دانش نسبی دانش آموزان ارزش می دهد.
• تقویت تفکر خلاقانه: این شیوه، نه تنها داوطلبان را به تفکر عمیق تر و تحلیلی تر ترغیب می کند، بلکه طراحان سوال را نیز به سمت طراحی سوالات پیچیده تر با گزینه های وزن دهی شده سوق می دهد که خود می تواند به افزایش کیفیت کلی سوالات کمک کند.

راهکار دکتر سبطی، با وزن دهی به گزینه های تستی و برگزاری چندباره کنکور، نه تنها اضطراب را کاهش می دهد، بلکه با حفظ مزایای تستی بودن، سنجشی عادلانه تر و نزدیک تر به عمق فهم داوطلب ارائه می دهد.

نتیجه گیری: به سوی آینده ای عادلانه تر برای کنکور

کنکور سراسری، با تمام چالش ها و انتقاداتی که به آن وارد است، همچنان یک نهاد حیاتی برای نظام آموزشی کشور محسوب می شود. هدف آن، برقراری عدالت و سنجش یکپارچه است، اما شیوه اجرای فعلی آن، به ویژه در زمینه نمره منفی و تک مرحله ای بودن، اضطراب های فراوانی را برای داوطلبان و خانواده ها به ارمغان آورده است. دیدگاه واقع بینانه دکتر هامون سبطی، به جای پاک کردن صورت مسئله و جایگزینی آن با سیستم های پرچالش تر نظیر امتحانات نهایی تشریحی، بر اصلاحات هوشمندانه و کارآمد تأکید دارد.

پیشنهادات او مبنی بر وزن دهی به گزینه های سوالات تستی و برگزاری کنکور حداقل دو بار در سال، گام هایی مؤثر در جهت کاهش اضطراب، افزایش عدالت و تمایز واقعی بین سطوح دانش داوطلبان است. این رویکرد، ضمن حفظ مزایای بی طرفانه و سریع بودن آزمون های تستی، به آن عمق و انعطاف پذیری بیشتری می بخشد و آن را به آزمون های تشریحی از نظر سنجش عمق فهم نزدیک می کند. سازمان سنجش آموزش کشور، با تخصص و تجربه بی نظیر خود در این زمینه، بهترین نهاد برای اجرای این اصلاحات است.

امید است که مسئولان ذی ربط، با نگاهی جدی و کارشناسانه به این پیشنهادات، مسیر را برای کنکوری عادلانه تر، کم اضطراب تر و کارآمدتر هموار سازند. کنکور می تواند به ابزاری سازنده تر برای آینده سازی جوانان تبدیل شود، بدون آنکه ریشه کن شود. این یک گام مهم به سوی بهبود نظام آموزشی کشور و آرامش روانی آینده سازان این مرز و بوم است.